tailieunhanh - Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Phát triển năng lực tư duy phản biện cho học sinh thông qua vận dụng tiếp cận tranh luận khoa học trong dạy học Sinh học ở trường THPT

Mục đích nghiên cứu đề tài là thiết kế được hệ thống các tình huống chứa đựng nội dung có thể tranh luận để phát triển năng lực tư duy phản biện cho HS. Đề xuất được quy trình tổ chức một cuộc tranh luận khoa học trong dạy học. Xây dựng các tiêu chí và bộ công cụ để đánh giá năng lực tư duy phản biện của HS trong dạy học chương Sinh trưởng và phát triển (Sinh học 11) và chương Thành phần hóa học của tế bào (Sinh học 10). | PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ Cuộc sống đang biến động và đổi thay từng ngày trong thời đại mới cùng với sự phát triển kinh tế xã hội hội nhập quốc tế sâu rộng đã tạo nhiều cơ hội lớn về mọi mặt đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức trong giáo dục thế hệ trẻ. Điều này đòi hỏi thế hệ trẻ ngoài vốn kiến thức khoa học thuần túy còn phải có khả năng ứng biến linh hoạt nhạy bén có tư duy vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn Trong đó tư duy phản biện là một trong những năng lực quan trọng trong mỗi người học cần phát huy trong xu thế hội nhập toàn cầu hiện nay. Nghị quyết số 29 NQ TW ngày 04 11 2013 khẳng định Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo và vận dụng kiến thức kỹ năng của người học. Tập trung dạy cách học cách nghĩ khuyến khích tự học tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức kỹ năng phát triển năng lực . Trong dạy học nói chung dạy học Sinh học nói riêng theo định hướng phát triển phẩm chất năng lực cho người học có rất nhiều phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực được các chuyên gia giáo dục đưa ra và nhiều giáo viên GV áp dụng hiệu quả. Tranh luận khoa học là một kĩ thuật dạy học tích cực có ý nghĩa trong việc khuyến khích học sinh HS tham gia vào các hoạt động học tạo cho người học có thái độ cởi mở kích thích và khơi dậy trí tò mò đồng thời luyện tập nâng cao năng lực tư duy phản biện và kỹ năng làm việc nhóm Trong quá trình tranh luận cả GV và HS sẽ có cái nhìn đa chiều về một chủ đề một đơn vị kiến thức dần dần các em sẽ chủ động nắm bắt kiến thức tìm ra chân lí khoa học tránh lối tiếp thu kiến thức một chiều. Khảo sát thực tiễn dạy học hiện nay cho thấy số GV tổ chức dạy học theo hình thức tranh luận khoa học TLKH ở cac tr ́ ường trung học phổ thông THPT hiện nay chưa nhiều. Cac nghiên c ́ ứu bai ban v ̀ ̉ ề vấn đề nay ̀ ở nươc ta ́ còn hạn chế. Qua phân tích cấu trúc nội dung phần Sinh học tế bào Sinh học 10 và chương Sinh trưởng và phát triển Sinh học 11 chúng tôi thấy tổ chức