tailieunhanh - Ứng dụng máy học cho định danh loài nấm mối

Bài viết giới thiệu mô hình máy học áp dụng cho tập dữ liệu ITS của nấm mối để xác định tên loài và xây dựng cây định danh loài. Mô hình xây dựng cây định danh nấm mối được thực nghiệm bằng các thuật toán XGBoost, Random Forest và phân cụm phân cấp UPGMA. | Kỷ yếu Hội nghị KHCN Quốc gia lần thứ XI về Nghiên cứu cơ bản và ứng dụng Công nghệ thông tin FAIR Hà Nội ngày 09-10 8 2018 DOI ỨNG DỤNG MÁY HỌC CHO ĐỊNH DANH LOÀI NẤM MỐI Dương Thị Kim Chi1 2 Nguyễn Thị Ngọc Nhi3 Nguyễn Thế Bảo1 Lê Mậu Long4 Phạm Công Xuyên2 1 Khoa Kỹ thuật Công nghệ Trường Đại học Thủ Dầu Một 2 Trường Đại học Lạc Hồng 3 Khoa Tự nhiên Trường Đại học Thủ Dầu Một 4 Khoa Công nghệ thông tin Trường Đại học Nguyễn Tất Thành chidtk@ nhintn@ baont@ lmlong@ pcxuyen@ TÓM TẮT Nấm mối là loài nấm ăn được có giá trị cao về kinh tế cũng như dinh dưỡng. Nấm mối chỉ có theo mùa và thời gian sinh trưởng ngắn nên việc định danh loài này theo phương pháp dựa vào quan sát hình thái và kinh nghiệm dân gian sẽ có kết quả không cao. Hiện nay việc sử dụng các kỹ thuật di truyền phân tử để xác định loài được ghi nhận là có hiệu quả cao trong việc định loại và giám định loài. Bài báo giới thiệu mô hình máy học áp dụng cho tập dữ liệu ITS của nấm mối để xác định tên loài và xây dựng cây định danh loài. Mô hình xây dựng cây định danh nấm mối được thực nghiệm bằng các thuật toán XGBoost Random Forest và phân cụm phân cấp UPGMA. Kết quả thực nghiệm kiểm chứng mô hình xây dựng với hai trình tự ITS được thu thập từ các mẫu nấm mối ở x An inh huyện h iáo tỉnh Bình Dương có kết quả định danh loài trùng khớp với phần mềm dự đoán loài BLAST của NCBI. Từ khóa ITS Internal transcribed spacer Termite mushroom Termitomyces Extreme Gradient Boosting Random forest UPGMA - Unweighted pair group with arthmetic means Machine Learning. I. GIỚI THIỆU Nấm mối có tên khoa học là Termitomyces là loại nấm ăn có hương vị thơm ngon có gi tri dinh dư ng cao. Một số loài nấm mối được sử dụng làm dược liệu như T. robustus T. striatus với t c dụng chống lão hóa 1 T. heimii chứa axit béo ergosterol linoleic tăng cường hệ thống miễn dịch ngăn ngừa bệnh cao huyết p 2 C c nghiên cứu kh c còn chỉ ra rằng β-D-glucan có trong T. .