tailieunhanh - Thử nghiệm tích hợp mô hình Tank và Sóng động học một chiều để dự báo thủy văn hạn vừa trên lưu vực sông Ba

Mô hình Tank đã được ứng dụng trong thời gian dài, ở nhiều nơi trên thế giới và trở thành công cụ hữu hiệu trong nghiệp vụ dự báo hiện nay. Tuy nhiên, Tank là mô hình mưa dòng chảy thông số tập trung, không mô phỏng được quá trình truyền lũ và tập trung dòng chảy trên lưu vực nên mô phỏng còn hạn chế. | Bài báo khoa học Thử nghiệm tích hợp mô hình Tank và Sóng động học một chiều để dự báo thủy văn hạn vừa trên lưu vực sông Ba Bùi Văn Chanh1 Trần Ngọc Anh2 3 Nguyễn Quốc Huấn1 Nguyễn Thị Hoan1 1 Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Trung Bộ Tổng cục Khí tượng Thủy văn buivanchanh@ huantvtp@ 2 Trung tâm Động lực học Thủy khí Môi Trường Đại học Khoa học Tự nhiên Đại học Quốc gia Hà Nội tranngocanh@ 3 Khoa Khí tượng Thủy văn và Hải dương học Đại học Khoa học Tự nhiên Đại học Quốc gia Hà Nội tranngocanh@ Tác giả liên hệ buivanchanh @ Tel. 84 915620289 Ban Biên tập nhận bài 01 11 2020 Ngày phản biện xong 25 12 2020 Ngày đăng bài 25 02 2020 Tóm tắt Mô hình Tank đã được ứng dụng trong thời gian dài ở nhiều nơi trên thế giới và trở thành công cụ hữu hiệu trong nghiệp vụ dự báo hiện nay. Tuy nhiên Tank là mô hình mưa dòng chảy thông số tập trung không mô phỏng được quá trình truyền lũ và tập trung dòng chảy trên lưu vực nên mô phỏng còn hạn chế. Với các lưu vực nhỏ mô hình Tank được đánh giá là sử dụng có hiệu quả cao vì quá trình tập trung và truyền dòng chảy ít ảnh hưởng đến diễn biến lưu lượng tại cửa ra. Ngoài ra những tác động đáng kể của hồ chứa đến dòng chảy lưu vực cũng không được tính toán trong mô hình Tank nên chất lượng mô phỏng chưa cao. Để sử dụng mô hình Tank được cho lưu vực lớn và mô phỏng tác động của hồ chứa đến dòng chảy trong sông nghiên cứu đã tích hợp mô hình Tank với mô hình Sóng động học một chiều phi tuyến và phương pháp diễn toán dòng chảy qua hồ Runge Kutta bậc 3. Bộ mô hình tích hợp được ứng dụng thử nghiệm để dự báo thủy văn thời hạn 5 ngày trên lưu vực sông Ba cho kết quả mô phỏng và dự báo tốt hơn việc chỉ sử dụng mô hình Tank. Kết quả nghiên cứu đã xây dựng được công cụ dự báo thủy văn hạn vừa tại trạm thủy văn Củng Sơn tại Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Trung Bộ bằng việc ứng dụng bộ mô hình trên. Từ khóa Mô hình Tank Sóng động học Lưu vực sông Ba. 1. Mở đầu Mô hình