tailieunhanh - Giáo trình Địa lí kinh tế - Xã hội Việt Nam (Tái bản lần thứ tư): Phần 2

Trong Địa lí học, vấn đề tổ chức lãnh thổ có vai trò đặc biệt quan trọng và gắn liền với công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa nước ta hiện nay. Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 cuốn giáo trình "Địa lí kinh tế - xã hội Việt Nam" trình bày các nội dung chương 3 - Tổ chức lãnh thổ vùng ở Việt Nam. | CHƯƠNG 3 T ổ CHỨC LÃ N H T H ổ CÁC VÙ NG Ở VIỆT N A M I. QUAN NIỆM VỀ VÙNG QUA CÁC GIAI ĐOẠN LỊCH s ử ở VIỆT NAM 1. Q u a n n i ê m Trong các t à i liệu đă tồn tạ i nhữ ng q u a n niệm khác n h a u về vùng do cách n h ì n khác n h a u vối mục đích và tiêu chí khác nh au . Song dù quy mô v ù n g th ê nào lớn hay nhỏ ch ún g ta đêu t h ấ y có những điểm c h u n g n h ấ t đó là một lãnh thố có r a n h giối n h ấ t định dù cứng quot ha y quot m ề m tro ng đó có sự tác động tương hỗ giữa các yêu tô quot tự n h i ê n - môi tr ường và con người bao gồm các h o ạ t động sẩn x u ấ t và ti ê u thụ . Với cách hiểu n h ư trên có thê q u a n niệm về vùng như sau Vùn g là một bộ p h ậ n của lãnh thô quôc gia có một sắc t hái đặc t h ù n h ấ t định hoạt động n h ư một hệ thông do có n h ữ n g môi q u a n hệ tương đôi c h ặ t chẽ giữa các t h à n h p h ầ n cấu tạo n ên nó cũng n h ư môi q u a n hệ có chọn lọc với không gian các cấp bên ngoài 1 . Vói q u a n niệm trên có thê th ấ y rằng vù ng là một hệ thông bao gồm các môi liên hệ của các bộ p h ậ n cấu t h à n h với các dạn g liên hệ địa lí kĩ t h u ậ t k in h tê xã hội bên trong hệ thôn g cũng n h ư bên ngoài hệ thông. Vùng có quy mô r ấ t khác nhau. Sự tồn t ạ i của vùng là khá ch q u an và có tín h lịch sử. Quy mô và sô lượng vùng có sự t h a y đổi theo các giai đoạn p h á t t r i ê n của đất nước. quot Vùng tồn t ạ i do yêu cầu p h á t t r iể n của n ề n k in h tê quốc gia T ín h k h á c h q u a n của b á n t h â n vùn g được cụ thê hóa th ông qua 1. Lô Bá Tháo V iệ t N a m - L ã n h t hô và các v ù n g đ ị a li. XXB. T h ế giới 363 nh ững ngu yên tắc do con người đặt ra. Vùng là cơ sớ đế hoạch định các chiên lược các kê hoạch p h á t t riê n theo l ã n h thô củn g n h ư đế q u ả n lí các quá t r ì n h p h á t t r iê n k i n h t ế - xã hội t r ê n mỗi vùng của đất nước 2. Hệ t h ô n g v ù n g qua c á c g ia i đ o ạ n l ị c h sử . N h ữ n g n h ậ n biết về vù n g đã có t ừ lâu trong lịch s ử Việt N a m trên cơ sở hi êa .