tailieunhanh - TỔNG HỢP CHẤT HOẠT ĐỘNG BỀ MẶT ETHANOLAMIDE VÀ ETHANEDIAMIDE TỪ MỠ CÁ BASA

Khi cho hỗn hợp methyl ester tổng hợp từ mỡ cá basa phản ứng với ethanolamine hoặc ethylenediamine ở nhiệt độ cao, hai loại chất hoạt động bề mặt (CHĐBM) không ion N- (2-hydroxyethyl)amide (4) và N,N'-(ethane-1,2-diyl)dienamide (5) được tạo thành với hiệu suất khá tốt. Hai loại alkanolamide béo này thể hiện hoạt tính bề mặt rất tốt. Bằng phản ứng oxy hóa sử dụng hệ HCOOH/H2O2, các vị trí C=C trên khung sườn carbon của methyl ester đã được epoxy hóa và tiếp theo là mở vòng epoxy tạo ra hỗn hợp sản phẩm gồm methyl formyloxyhydroxy và methyl dihydroxy tương ứng. Hỗn hợp. | Tạp chí Khoa học 2011 19a 47-52 Trường Đại học Cần Thơ TỔNG HỢP CHẤT HOẠT ĐỘNG BỀ MẶT ETHANOLAMIDE VÀ ethaneDiaMide Từ Mỡ cá BASA Hà Thanh Mỹ Phương và Bùi Thị Bửu Huê1 ABSTRACT Treating catfish fat based methyl esters with ethanolamine or ethylenediamine at elevated temperature has led to the formation of N- 2-hydroxyethyl amide 4 or N N - ethane-1 2-diyl dienamide 5 respectively in good to reasonableyields. These types of fatty alkanolamide showed good surface activities. Upon oxidation using HCOOH H2O2 system the carbon-carbon double bonds on the hydrocarbon side chains were successfully epoxidized and subsequently undergone ring opening to form the corresponding formyloxyhydroxy and dihydroxy ester products. This mixture was then directly treated with ethanolamine or ethylenediamine to afford the final dihydroxy N- 2-hydroxyethyl amide 6 in good yield although an extra formate hydrolysis step was necessary in the synthetic case of 7 . The introduction of the hydroxy groups in fact brought benefit by increasing the surface activities of the synthetic alkanolamide and alkanediamide surfactants. Keywords biosurfactant alkanolamide alkanediamide fatty acid biodegradability Title Synthesis of catfish fat-based surfactant ethanolamide and ethanediamide TÓM TẮT Khi cho hôn hợp methyl ester tổng hợp từ mỡ cá basa phản ứng với ethanolamine hoặc ethylenediamine ở nhiệt độ cao hai loại chất hoạt động bề mặt CHĐBM không ion N- 2-hydroxyethyl amide 4 và N N - ethane-1 2-diyl dienamide 5 được tạo thành với hiệu suất khá tốt. Hai loại alkanolamide béo này thể hiện hoạt tính bề mặt rất tốt. Bằng phản ứng oxy hóa sử dụng hệ HCOOH H2O2 các vị trí C C trên khung sườn carbon của methyl ester đã được epoxy hóa và tiếp theo là mở vòng epoxy tạo ra hôn hợp sản phẩm gồm methyl formyloxyhydroxy và methyl dihydroxy tương ứng. Hôn hợp này sau đó được cho phản ứng trực tiếp với ethanolamine tạo ra sản phẩm - 2-hydroxyethyl amide 6 với hiệu suất khá tốt trong khi để tạo ra sản phẩm 7 cần .