Khi bàn đến ngôn ngữ Truyện Kiều, trong bài Nguyễn Du - một nghệ sĩ lớn, Hoài Thanh có viết: Người đọc xưa nay vẫn xem “Truyện Kiều" như một hòn ngọc quí cơ hồ không thể thay đổi, thêm bớt một tí gì, như một tiếng đàn lạ gần như không một lần nào lỡ nhịp ngang cung. Anh (chị) hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy cho thấy tài năng ngôn ngữ của Nguyễn Du qua một số câu thơ trong Truyện Kiều.
GỢI Ý LÀM BÀI
1. Giải thích ý kiến của Hoài Thanh
- Ý kiến của Hoài Thanh đã đánh giá rất cao về tài nghệ của Nguyễn Du trong việc sử dụng ngôn ngữ Truyện Kiều.
- Ngôn ngữ vừa được chọn lọc một cách chính xác đến mức không thể thay đổi. thêm bớt. vừa gọt giũa hoàn thiện đến mức như những hòn ngọc quí.
- Ngôn ngữ Truyện Kiều phong phú, sáng tạo như “tiếng đàn lạ” và thật đặc biệt “lạ” nhưng không có trường hợp nào vụng về như tiếng đàn lỡ nhịp ngang cung.
2. Chứng minh tài sử dụng ngôn ngữ của Nguyễn Du trong Truyện Kiều
Lưu ý: Học sinh chọn một số dẫn chứng tiêu biểu phân tích để chứng minh.
- Nghệ thuật khắc hoạ tính cách nhân vật qua vài nét miêu tả ngoại hình, lời nói... của Thuý Vân, Thuý Kiều. Mã Giám Sinh, Hoạn Thư, Từ Hải,...
- Nghệ thuật miêu tả tâm trạng Thuý Kiều.
- Nghệ thuật tả cảnh.
3. Mở rộng: Lí giải nguyên nhân thành công của Nguyễn Du
- Nguyễn Du đã học tập, trau dồi và vận dụng sáng tạo lời ăn tiếng nói cùa nhân dân (vận dụng nhiều thành ngữ, tục ngữ, ca dao).
- Tinh thần dân tộc, tình yêu tiếng Việt và quan trọng hơn là tài năng nghệ thuật qua quá trình khổ luyện của Nguyễn Du.