Các ý chính:
1. Đất nước là bài thơ đặc sắc tiêu biểu cho phong cách thơ Nguyễn Đình Thi. Bài thơ thể hiện một chủ đề lớn: Lòng yêu nước nồng nàn, tha thiết, ý thức độc lập tự chủ, lòng tự hào về đất nước và nhân dân anh hùng.
2. Hai câu đầu là những đường nét, màu sắc tương phản gây ấn tượng mạnh: "Cánh đồng quê chảy máu", "Dây thép gai đâm nát trời chiều".
Cánh đồng, bầu trời quê hương trong cảnh hoàng hôn như ứa máu.
Hình ảnh thực đưa đến hình ảnh thơ mang ý nghĩa biểu trưng cho đất nước đau thương trong đấu tranh.
3. Hai câu thơ trên là ngoại cảnh, hai câu tiếp theo là tâm trạng: "Những đêm dài hành quân nung nấu - Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu".
Trên cái nền của cảnh đất nước đau thương bỗng vụt sáng trong tâm tưởng của người chiến sĩ, hình ảnh đôi mắt người yêu như ngôi sao soi tỏ đường hành quân.
+ Tâm hồn lãng mạn, mơ mộng của những người lính.
+ Tình yêu, tình đất nước hòa nhập trong tâm hồn người lính.