Đoàn kết vốn là truyền thống lâu đời của dân tộc việt Nam. Từ xưa đến nay, đất nước ta bao phen bị giặc ngoại xâm, bao phen thiên tai, lũ lụt, nhưng nhờ tính thần đoàn kết dân tộc, nhân dân ta đồng tâm hợp lực, kiên quyết chống trả quân thù, giữ vững nền độc lập, thống nhất Tổ quốc.
Tinh thần đoàn kết đó được ghi lại trong hai câu ca dao đầy hình ảnh:
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
Tìm hiểu ý nghĩa câu ca dao, em nhận thấy: một cây đứng riêng rẽ, dù cho có to đến đâu cũng chỉ là mong manh trên cái nền rộng lớn của thiên nhiên. Nó không tạo được cái thế vững chãi to lớn hay gây cảm giác chắc chắn, chỉ cần một cơn gió to đủ có thể quật ngã được. Trái lại, ba cây mọc gần nhau, cành lá rườm rà che đỡ lấy nhau có thể cản được sức gió, bóng râm rợp mát một vùng tạo nên cho ta cảm giác một khu rừng, một quả đồi, một hòn núi.
Từ sự quan sát hình ảnh trong thiên nhiên, câu ca dao là một ẩn dụ gợi cho ta liên tưởng hòa hợp, sự đoàn kết trong cuộc sống con người. Thấy kết quả của loài cây khi mọc gần nhau, loài người chắc hẳn sẽ nảy ra ý nghĩ phải tương thân tương trợ. Đó chính là ý nghĩa mà câu ca dao muốn nhắn nhủ người đời. Thử nghĩ số nhiều bao giờ cũng hơn đơn vị cả về vật chất lẫn tinh thần. Có nhiều cánh tay cùng làm thì công việc mau chóng hoàn thành dù công việc nhiều hay khó khăn. Nhiều bộ óc cùng nghĩ thì kết quả sẽ chắc chắn hơn. Ngày nay khoa học ngày càng tiến bộ cũng là do nhiều trí não đã hợp tác nhau lại.
Trong lịch sử đấu tranh dựng nước, giữ nước, sử sách còn ghi lại biết bao câu chuyện đoàn kết chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta. Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng đánh đuổi quân của Nam Hán thắng lợi là do dân ta hết lòng ủng hộ, cùng nhau hợp sức lại. Rồi đến chiến thắng vẻ vang của Ngô Quyền trên sông Bạch Đằng của Hưng Đạo Vương, Trần Quốc Tuấn ba lần đánh bại quân Nguyên đã nêu cao tinh thần đoàn kết chống giặc của cả dân tộc ta kháng chiến chống giặc Pháp với chiến thắng Điện Biên Phủ, lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới. Trang sử vẻ vang chưa khép lại, nó lại mở ra một cuộc chiến khác, gay go hơn, quyết liệt hơn. Đó là kháng chiến chống Mỹ mà cả ba miền Bắc, Trung, Nam cùng nhau góp sức chung vai gánh vác: nông dân thi đua sản xuất lúa gạo để nuôi quân, công nhân cùng nhau chế tạo vũ khí, tầng lớp trí thức cùng góp phần không nhỏ. Nhân dân từ người Kinh đến người Thượng, từ miền ngược đến miền xuôi, từ đồng bằng đến rừng núi xem nhau như anh em một nhà, người này ngã xuống, kẻ khác đứng lên quyết tâm chống giặc. Cả nước tham gia kháng chiến và chiến dịch Hồ Chí Minh vĩ đại thắng lợi vẻ vang, thống nhất đất nước.
Nếu lịch sử đấu tranh đã chứng tỏ tinh thần đoàn kết đã tạo nên sức mạnh vô biên thì văn học cũng giúp ta hiểu được bài học sâu sắc này. Lời bà kể về truyện bó đũa như vẫn còn âm vang mãi trong trí em. Từ người con trưởng đến đứa con út không ai bẻ nổi bó đũa. Đến khi người cha cởi bó đũa ra, bẻ từng chiếc một cách dễ dàng thì các con mới hiểu được: chia lẻ ra thì yếu, hợp lại thì mạnh.
Cũng như trong cuộc sống gia đình, không có đoàn kết gia đình ấy không có hòa thuận, không có ấm êm hạnh phúc. Do vậy trong một xã làng mọi người cần phải nghĩ đến nhau. Miền Trung bị lũ lụt, miền Nam, miền Bắc góp của cải giúp đỡ, "Một miếng khi đói bằng một gói khi no". Cả nước luôn hướng về nhau, cùng xây dựng một đất nước giàu đẹp, vững bền.
Từ những sự việc trên chúng ta càng thêm thấm thía bài học về đoàn kết. Bằng cách nói ngụ ý, giàu hình ảnh, câu ca dao khuyên nhủ chúng ta một điều hết sức cần thiết trong cuộc sống "Đoàn kết thì sống, chia rẽ thì chết". Con người không thể sống đơn độc, một mình mà bao giờ cũng sống trong một tập thể: gia đình, làng xã, khu phố rộng hơn là quốc gia và lớn hơn nữa là cộng đồng xã hội loài người. "Đoàn kết không thể thiếu được trong cuộc sống, trong cách nghĩ, cách làm.
Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết
Thành công, thành công, đại thành công
(Bác Hồ)
Đó chính là bí quyết, là phương thuốc mầu nhiệm dẫn đến thắng lợi và đó cũng chính là phương châm sống. Vậy thì tại sao tôi, bạn, tất cả chúng ta cùng đoàn kết để học hành giỏi giang hơn, để cùng vững bước vào tương lai, làm chủ cuộc đời, làm chủ đất nước.