HƯỚNG DẪN
Đề đưa ra hai hướng suy nghĩ và hành động trái ngược nhau, người viết phải phát biểu quan điểm về hai hướng suy nghĩ và hành động đó. Tất nhiên trước đó, phải giải thích rõ nội dung của các khái niệm quan trọng trong mỗi vế câu và nội dung của tình huống suy nghĩ và hành động. Quan điểm mà người viết nêu lên và hai hướng trên phải đúng đắn, tiến bộ và toàn diện, không thiên lệch hoặc cực đoan hay “ba phải”.
BÀI LÀM
Ước muốn và hiện thực, khát vọng và khả năng là các mặt đối lập luôn luôn đồng thời đặt ra trước suy nghĩ và hành động của con người. Ước muốn thường cao hơn hiện thực, khát vọng thường lớn hơn khả năng vậy phải giải quyết mối quan hệ giữa ước muốn và hiện thực, khát vọng và khả năng như thế nào đây? Ngạn ngữ thì khuyên ta: “Đừng sống theo điều ta ước muốn, hãy sống theo điều ta có thể”.
Trước nhất, ta cần hiểu rõ ý nghĩa của lời khuyên, nội dung của từng vế của câu khuyên, sống theo điều ta ước muốn là thế nào?, sống theo điều ta có thể là thế nào?
Ước muốn của con người bao giờ cũng cao hơn hiện thực và vượt trên khả năng, thậm chí cao hơn, vượt trên rất xa và hình như không bao giờ dừng lại. Trong khi đó thì hiện thực và khả năng đều có giới hạn nhất định tùy theo hoàn cảnh của từng người. sống theo ước muốn nghĩa là sống với những yêu cầu cao hơn điều kiện mình có, dẫn đến sự thiếu hụt trong kinh tế, hụt hẫng trong tình cảm, sự thất vọng trong ý chí. Sống theo ước muốn cũng có nghĩa là tự ru mình bằng ảo tưởng, bằng hành vi duy ý chí, bằng sự cố gắng quá sức và cuối cùng gục ngã và thất bại, từ đó có thể sinh ra chán nản, bi quan, mất sức chiến đấu. Còn sống theo điều gì có thể thì sao? Điều có thể cũng là điều đang có hoặc chưa có nhưng chắc chắn có vì phù hợp với điều kiện của mình, phù hợp với khả năng của mình. sống theo điều có thể thì không phải làm việc quá sức, mà luôn đạt được kết quả khá, nó tạo cho mình sự phấn chấn, cảm giác bằng lòng và có cơ sở tuy không cao lắm nhưng vững chắc để đi lên các bước tiếp theo. Tuy nhiên điều có thể ở mỗi người thường cao thấp khác nhau nên với những người “điều có thể” thấp hay quá thấp thì cách sống ấy không tạo được một sức mạnh vượt lên để đạt yêu cầu của sự nghiệp. Và ngay cả với những người “điều có thể” tương đối cao, nếu thiếu một ước muốn cao hơn càng dễ đi đến sự tự mãn, không chịu vươn lên và tất nhiên, sẽ không có tiến bộ nhiều nếu không nói là có khả năng tụt hậu trước đà tiến như vũ bão của thời đại.
Ước muốn lành mạnh là một động lực hành động, thúc đẩy sự vươn lên mạnh mẽ của con người. Nó giúp cho con người đặt ra những mục tiêu cao, mục tiêu xa để hướng tới, nó thôi thúc động viên con người tạo ra những điều kiện mới, tranh thủ nhưng thuận lợi mới, thời cơ mới. Nó khiến con người không bao giờ thỏa mãn với cái đạt được mà luôn luôn vươn tới những thành tích, chiến tích lớn hơn, cao hơn. Ước muốn lành mạnh, cao đẹp còn chắp cánh cho tâm hồn, kích thích trí sáng tạo, thăng hoa những tiềm năng.
Tuy nhiên ước muốn phải lành mạnh, thông nhất với lợi ích của cộng đồng, phù hợp với tiến hóa, với quy luật phát triển của xã hội. Nếu ước muốn không phù hợp với cộng đồng, với quy luật của tự nhiên, xã hội thì ước muốn đó là không tưởng nếu không là phản động. Ước muốn phải đi đôi với hành động, ý chí quyết tâm, quyết tâm sắt đá, hành động mạnh mẽ. Nếu không, ước muốn mãi mãi là ước muốn, có nghĩa là không thành hiện thực.
Con người nên nhìn thẳng vào khả năng và điều kiện của mình nhưng cũng phải biết đặt ra cho mình những mục tiêu xa và hun đúc cho mình một ý chí vững vàng, mạnh mẽ để đạt tới mục tiêu đó.
Hãy sống theo điều ta có thể nhưng biết nuôi dưỡng, biết hướng tới điều ta ước muốn. Đó là phương châm sống, phương châm hành động để thành đạt và tiến bộ mãi.