Đang chuẩn bị liên kết để tải về tài liệu:
Dòng họ Ngô ở Đồng Phang xã Định Hòa, huyện Yên Định (lịch sử và di tích)

Bài viết tìm hiểu về vùng đất Đồng Phang (xã Định Hòa, huyện Yên Định) với tư cách là nơi phát tích dòng họ ngoại thích của vua Lê (từ thế kỷ XV) để khẳng định vị trí của dòng họ đối với lịch sử vùng đất, địa phương và dân tộc. | TRAO ĐỔI - NGHIÊN CỨU DÒNG HỌ NGÔ Ở ĐỒNG PHANG XÃ ĐỊNH HÒA HUYỆN YÊN ĐỊNH lịch sử và di tích Ngô Thị Giang Tóm tắt Dòng họ là một hiện tượng lịch sử - văn hóa mang tính phổ quát và độc đáo khi nghiên cứu vùng đất con người tín ngưỡng phong tục. Dòng họ không chỉ là một thiết chế xã hội mà còn là một môi trường văn hóa mang tính đặc thù. Truyền thống của dòng họ trở thành nhân tố cơ bản góp phần tạo nên truyền thống làng xã truyền thống địa phương và dân tộc. Do vậy dòng họ và văn hóa dòng họ còn là nhân tố nội sinh thúc đẩy sự phát triển văn hóa và xã hội Việt Nam. Bài viết tìm hiểu về vùng đất Đồng Phang xã Định Hòa huyện Yên Định với tư cách là nơi phát tích dòng họ ngoại thích của vua Lê từ thế kỷ XV để khẳng định vị trí của dòng họ đối với lịch sử vùng đất địa phương và dân tộc. 1. Vùng đất Đồng Phang Đồng Phang hay còn gọi là Kẻ Phấng hay Động Bàng nay là xã Định Hòa huyện Yên Định là một vùng đất cổ có lịch sử lâu đời. Nằm trong không gian phân bố các di tích sơ kỳ đá cũ núi Đọ núi Nuông Quan Yên rồi sơ kỳ đá mới Đa Bút cách ngày nay từ 6 ngàn đến 3 vạn năm. Bằng chứng khảo cổ học tại các di chỉ này đã chứng minh từ rất sớm một bộ phận cư dân Việt cổ đã tiến xuống chiếm lĩnh miền đồng bằng và định cư lâu đời ở quanh lưu vực sông Mã và các chi lưu của nó. Theo nhiều nhà nghiên cứu tên làng Đồng Phang có xuất xứ từ một âm Việt cổ là Kẻ Phảng cho đến nay vẫn rất khó xác định ý nghĩa từ Phấng trong ngữ âm tiếng Việt hiện đại. Sau này Kẻ Phấng được gọi là Phang Thôn có lẽ chữ Phang là đọc chệch của chữ Phấng mà thành. Lịch sử làng cổ Kẻ Phấng xưa có thể đã xuất hiện từ thời đại các vua Hùng cách nay khoảng trên dưới 2.000 năm. Thời kỳ này có lẽ cư dân nơi đây còn đang thưa thớt lợi dụng phù sa cổ của sông Cầu Chày để khẩn hoang trồng trọt và đánh bắt cá tôm trên sông. Đến thời Trần Kẻ Phấng đã là một làng quê trù phú đông đúc phát triển thành xã Đồng Phang thuộc tổng Đông Lý huyện An Yên Định phủ Thiệu Thiên. Đến thời Lê còn có tên gọi là Bông Thôn nằm trong xã .