Đang chuẩn bị liên kết để tải về tài liệu:
Lối kể đảo thuật trong tiểu thuyết Mạc Ngôn

Trong giới hạn của bài báo này, các tác giả tập trung giới thiệu sự phá vỡ trật tự thời gian bằng lối kể đảo thuật. Từ lối kể này, có thể thấy được những kế thừa và cách tân của tay bút Mạc Ngôn trong nghệ thuật tự sự. | TẠP CHÍ KHOA HỌC, ðại học Huế, Số 66, 2011 LỐI KỂ ðẢO THUẬT TRONG TIỂU THUYẾT MẠC NGÔN Nguyễn Thị Tịnh Thy Trường ðại học Sư phạm, ðại học Huế TÓM TẮT Nhiều nhà văn thường có khuynh hướng kể chuyện theo kiểu xáo tung trật tự thời gian. ðảo thuật là một trong những kĩ thuật làm nên sự sai lệch lớn giữa thời gian sự kiện và thời gian trần thuật nhằm nâng cao hiệu quả trần thuật. Bằng việc sử dụng một cách hợp lí hai hình thức ñảo thuật hoàn chỉnh và ñảo thuật bộ phận, Mạc Ngôn ñã thể hiện một cách có hiệu quả quan niệm riêng của mình về một thế giới ña chiều và một hiện thực hỗn loạn. Với lối kể ñảo thuật, tiểu thuyết Mạc Ngôn ñã thật sự có những ñổi mới trong nghệ thuật tự sự. 1. Mở ñầu Các nhà tự sự học ñều thống nhất nhận ñịnh mỗi tác phẩm tự sự ñều có hai loại thời gian, ñó là thời gian của chuyện và thời gian của truyện. Thời gian của chuyện là trạng thái thời gian tự nhiên của sự phát sinh câu chuyện, thời gian của truyện là thời gian tự sự, là trạng thái thời gian thể hiện trong văn bản tự sự. “Thời gian của chuyện và thời gian tự sự thường có sự sai biệt, cho nên từ xưa ñến nay thời gian tự sự ñã trở thành một loại diễn ngôn tự sự và sách lược tự sự quan trọng của các nhà văn” [9, trang 132]. Trong phân tích thời gian tự sự, các nhà nghiên cứu thường chú ý ñến sự sai lệch giữa thời gian câu chuyện và thời gian kể chuyện biểu hiện ở nhiều cấp ñộ: trật tự (ñảo thuật, dự thuật), khoảng cách (tóm lược, tỉnh lược, gia tốc, giảm tốc); tần suất (số lần và số sự kiện ñược kể). Khi nghiên cứu thời gian tự sự trong tiểu thuyết Mạc Ngôn, chúng tôi chú ý ñến các cấp ñộ thời gian nêu trên. Tuy nhiên, trong giới hạn của bài báo này, chúng tôi chỉ tập trung giới thiệu sự phá vỡ trật tự thời gian bằng lối kể ñảo thuật. Từ lối kể này, có thể thấy ñược những kế thừa và cách tân của tay bút Mạc Ngôn trong nghệ thuật tự sự. 2. Các hình thức ñảo thuật trong tiểu thuyết mạc ngôn Trong Dẫn luận tự sự học, nhà nghiên cứu La Cương dùng thuật ngữ “时间倒 错” (Anachronies) ñể nói ñến sự