tailieunhanh - Xã hội học ngôn ngữ về giới: Kỳ thị và kế hoạch hóa ngôn ngữ chống kỳ thị đối với nữ giới trong sử dụng ngôn ngữ - Nguyễn Văn Khang

Nội dung bài viết "Xã hội học ngôn ngữ về giới: Kỳ thị và kế hoạch hóa ngôn ngữ chống kỳ thị đối với nữ giới trong sử dụng ngôn ngữ" trình bày sự biến thiên về giới được thể hiện trong ngôn ngữ và cải cách ngôn ngữ về giới để góp phần tạo nên sự bình đẳng giới. | Xã hội h c thùc nghiệm Xã hội học số 2 86 2004 25 Xã hội học ngôn ngữ về giới kỳ thị và kế hoạch hóa ngôn ngữ chống kỳ thị đối với nữ giới trong sử dụng ngôn ngữ NGUyỄN VĂN KHANG 1. Dan nhập Là công cụ giao tiếp quan trọng bậc nhất của con người ngôn ngữ không chỉ có chức năng phản ánh thực tại xã hội mà còn có chức năng củng cố và duy trì tồn tại xã hội. Với cách nhìn này từ góc độ giới có thể nhận thấy ngôn ngữ không chỉ phản ánh quan niệm cách nhìn nhận về giới của con người mà còn có thể tác động góp phần vào thay đổi nhận thức của con người về giới. Trước hết với chức năng phản ánh thực tại xã hội mà cụ thể ở đây là phản ánh cách nhìn nhận về giới của con người ngôn ngữ được xem như là tấm gương soi của xã hội về giới là chiếc hàn thử biểu để đo nhận thức của con người về giới trong các xã hội khác nhau ở từng giai đoạn lịch sử khác nhau. Chang hạn nếu như xã hội phân chia loài người làm hai nửa giới nam và giới nữ thì đặc điểm này cũng được phản ánh trong ngôn ngữ Bên cạnh những điểm chung mang tính khái quát của ngôn ngữ cho cả hai giới người ta vẫn có thể nhận ra có một thứ ngôn ngữ mà chỉ giới này dùng hoặc chỉ để nói về giới này mà không dùng hoặc để nói về giới kia và ngược lại. Nếu người sử dụng ngôn ngữ vượt qua ranh giới đó thì sẽ bị quy ngay là mang tính hoặc có thiên hướng của giới khác. Đây chính là lý do xuất hiện các phát ngôn kiểu như I would describe her as handsome rather than beautiful Tôi có thể mô tả cô ta có cái vẻ đẹp của một trang tu mi nam tử hơn là vẻ đẹp dịu dàng của một phụ nữ . Bởi trong tiếng Anh handsome chỉ dùng cho nam và beautiful chỉ dùng cho nữ. Cũng vậy trong tiếng Việt một số từ như yểu điệu thướt tha chỉ dùng để mô tả vẻ đẹp của nữ giới ở tuổi thanh xuân nếu dùng cho nam giới thì chắc sẽ có sắc thái tu từ tiêu cực. Giống như tuổi tác và nghề nghiệp giới được coi là một nhân tố để hình thành nên cách sử dụng ngôn ngữ mang phong cách giới tính. Dường như thiên chức thân phận và tính cách của mỗi giới đã đóng một vai trò quan