tailieunhanh - Việt Nam Sử Lược phần 13

Việt Nam Sử Lược Lịch Triều Lược Kỷ 1. Nam-triều Bắc triều 2. Trịnh Nguyễn phân tranh Nước Nam ta từ khi Ngô Vương Quyền đánh đuổi được quân Nam-Hán, vua Đinh Tiên-Hoàng dẹp yên được loạn Thập-nhị Sứ-quân lập thành một nước tự-chủ, đời nọ qua đời kia kế truyền được non 600 năm. Đến đầu thập-lục thế-kỷ, bởi vì vua nhà Lê hoang dâm vô độ, bỏ việc chính-trị đổ-nát, cho nên trong nước loạn-lạc, nhà Mạc nhân dịp mà làm sự thoán-đoạt. . | Việt Nam Sử Lược Lịch Triều Lược Kỷ 1. Nam-triều Bắc triều 2. Trịnh Nguyễn phân tranh Nước Nam ta từ khi Ngô Vương Quyền đánh đuổi được quân Nam-Hán vua Đinh Tiên-Hoàng dẹp yên được loạn Thập-nhị Sứ-quân lập thành một nước tự-chủ đời nọ qua đời kia kế truyền được non 600 năm. Đến đầu thập-lục thế-kỷ bởi vì vua nhà Lê hoang dâm vô độ bỏ việc chính-trị đổ-nát cho nên trong nước loạn-lạc nhà Mạc nhân dịp mà làm sự thoán-đoạt. Nhà Lê tuy đã mất ngôi nhưng lòng người còn tưởng nhớ đến công-đức của vua Thái-tổ và vua Thánh-tông cho nên lại theo phò con cháu nhà Lê trung- hưng lên ở phía nam lập ra một Triều-đình riêng ở vùng Thanh-hóa nghệ- an để chống nhau với nhà Mạc. Ây là thành ra Nam-triều và Bắc-triều hai bên đánh nhau trong năm sáu mươi năm trời. Đến khi nhà Lê nhờ có họ Trịnh giúp rập dứt được nhà Mạc tưởng là giang-sơn lại thống-nhất như cũ ai ngờ họ Trịnh và họ Nguyễn lại sinh ra lòng ghen-ghét gây nên mối thù-oán rồi mỗi họ hùng-cứ một phương chia nước ra làm hai mảnh họ Nguyễn giữ xứ Nam họ Trịnh giữ xứ Bắc mỗi họ chiếm-giữ một Xứ để làm cơ-nghiệp riêng của mình. Từ đó giang-sơn chia rẽ Nam Bắc phân tranh ấy là một thời-đại riêng trong lịch-sử nước ta vậy. Nhà Hậu-Lê từ khi trung-hưng lên con-cháu vẫn giữ ngôi làm vua nhưng quyền chính-trị ở cả họ Trịnh. Còn ở phía nam thì từ sông Linh-giang trở vào là cơ-nghiệp của họ Nguyễn. Tuy vậy hai họ chỉ xưng chúa chứ không xưng vua và bề ngoài vẫn tôn-phù nhà Lê. Sau này ta hãy chép tóm cả các đời vua và các đời chúa để cho rõ sự kế truyền. Còn những công-việc về thời bấy giờ thì ta sẽ bàn riêng rẽ từng mục cho rõ-ràng. I. NAM TRIỀU BẮC TRIỀU NAM TRIỀU Lê Trang Tông 1533-1548 Niên hiệu Nguyên-hòa Trang-tông húy là Duy-Ninh con rốt vua Chiêu-tông. Ông Nguyễn Kim lập ngài lên làm vua ở đất Cầm-chân Lào sau đưa ngài về Thanh-Hóa lập hành-điện ở Vạn-lại. Trang-tông làm vua được 16 năm thọ 31 tuổi. Lê Trung Tông 1548-1556 Niên hiệu Thuận-bình Trung-tông húy là Duy Huyên con vua Trang-tông. Ngài làm vua được 8 năm thọ 28 .