tailieunhanh - Giáo trình Sinh học phân tử: Phần 2 - Hoàng Trọng Phấn

Phiên mã và dịch mã, điều hòa sự biểu hiện của gen, các biến đổi của bộ gen, các phương pháp sinh học phân tử và công nghệ ADN tổ hợp là nội dung chính được trình bày trong phần 2 của cuốn Giáo trình Sinh học phân tử. Cùng tham khảo để nắm nội dung tài liệu cụ thể hơn. | Chương 5 PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ Nói đến gen tức là nói đến ADN và các quan hệ của nó với ARN và protein trong sơ đồ Lý thuyết trung tâm của Sinh học phân tử trong đó các sợi đơn của ADN được dùng làm khuôn cho tái bản replication . Mặt khác các gen có thể làm khuôn cho sự tổng hợp các ARN trong quá trình phiên mã transcription . Đến lượt các phân tử ARN này lại làm khuôn cho sự tổng hợp các chuỗi polypeptide mà từ đó tạo thành các protein gọi là dịch mã translation . Phiên mã và dịch mã là hai giai đọan chính trong sự biểu hiện của các gen mã hóa protein. Trong chương này chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu các vấn đề sau i Quá trình phiên mã ii Cấu trúc và chức năng của các loại ARN cơ bản trong tế bào iii Quá trình dịch mã và iv So sánh những điểm liên quan ở các tế bào prokaryote và eukaryote. 1. Phiên mã Transcription . Đặc điểm chung của phiên mã ở prokaryote và eukaryote Phiên mã transcription là quá trình tổng hợp các ARN khác nhau từ thông tin di truyền chứa đựng trong ADN. Trừ các gen mã hóa protein trong các operon ở vi khuẩn nói chung các ARN mới được tổng hợp chỉ là các bản sao sơ cấp primary transcript gọi là các pre-ARN. Các pre-ARN này phải trải qua một quá trình sửa đổi để trở thành các ARN trưởng thành mature trước khi tham gia vào quá trình sinh tổng hợp protein của tế bào. Vùng kết thúc 3 Mạch đối khuôn 5 Mạch khuôn Vị trí kết thúc phiên mã Vị trí bắt đầu phiên mã Yếu tố điều hòa ngược dòng của gen Yếu tố điều hòa xuôi dòng cùa gen Hình . Cấu trúc chung của một gen hay đơn vị phiên mã. Quá trình phiên mã Hình có các đặc điểm chung sau đây i Diễn ra dưới tác dụng của các enzyme ARN polymerase. ii Vùng ADN chứa gen được mở xoắn cục bộ và chỉ một mạch đơn gọi là mạch có nghĩa sense được dùng làm khuôn template cho tổng hợp ARN. iii Phản ứng tổng hợp ARN diễn ra theo nguyên tắc bổ sung và được kéo dài theo chiều 5 3 ngược với chiều của mạch khuôn như sau Mạch khuôn 3 -A-T-G-C-5 Mạch ARN 5 -U-A-C-G-3 iv Nguyên liệu là 4 loại ribonucleoside .