tailieunhanh - Đặng Tất

Đặng Tất (?-1409) là Danh tướng nhà Hậu Trần trong lịch sử ViệtNam. Tiểu sử Theo Đặng tộc đại tông phả, ông tổ 4 đời của Đặng Tất là Đặng Bá Kiển vốn cư ngụ ở vùng kinh kỳ Thăng Long, sau đó di dời vào Nghệ An châu. Con trưởng của Bá Kiển là Đặng Bá Tĩnh đỗ thám hoa đời nhà Trần. Bá Tĩnh chính là ông nội của Đặng Tất. Con trưởng của Bá Tĩnh là Đặng Đình Dực chính là cha Đặng Tất[1]. Đặng Tất sinh ra và lớn lên tại làng Tả Thiên Lộc,. | Đặng Tât Đặng Tất -1409 là Danh tướng nhà Hậu Trần trong lịch sử ViệtNam. Tiểu sử Theo Đặng tộc đại tông phả ông tổ 4 đời của Đặng Tất là Đặng Bá Kiển vốn cư ngụ ở vùng kinh kỳ Thăng Long sau đó di dời vào Nghệ An châu. Con trưởng của Bá Kiển là Đặng Bá Tĩnh đỗ thám hoa đời nhà Trần. Bá Tĩnh chính là ông nội của Đặng Tất. Con trưởng của Bá Tĩnh là Đặng Đình Dực chính là cha Đặng Tất 1 . Đặng Tất sinh ra và lớn lên tại làng Tả Thiên Lộc huyện Thiên Lộc Nghệ An châu nay là xã Tùng Lộc huyện Can Lộc tỉnh Hà Tĩnh. Ông thi đậu Thái học sinh thời nhà Trần và được bổ làm tri phủ Hoá Châu nay là vùng Hải Lăng Quảng Trị. Sau đó lại chuyển đến huyện Thăng Bình Quảng Nam. Tướng nhà Hồ Khi Hồ Quý Ly nắm quyền bính trong triều Trần đã tin dùng Đặng Tất. Năm 1391 ông được phong làm Đại tri châu Hoá châu do cùng Hoàng Hối Khanh tố cáo hai tướng trấn thủ ở đây là Phan Mãnh và Chu Bỉnh Khuê có ý bất mãn về việc Quý Ly sắp lấy ngôi nhà Trần. Năm 1402 để củng cố phía Nam Hồ Quý Ly cho lập ra 4 châu mới chiếm của Chiêm Thành Thăng Hoa Tư Nghĩa và đặt lộ Thăng Hoa để thống nhất cả 4 châu cử Nguyễn Cảnh Chân làm An phủ sứ lộ Thăng Hoa. Theo sử sách hai họ nhà Đặng và Nguyễn có thân nhau từ trước nên từ đó Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân càng thân thiết và có uy tín lớn trong vùng. Nhân lúc nhà Hồ chưa ổn định Chiêm Thành quấy rối phía nam. Hồ Quý Ly sai Hoàng Hối Khanh làm Tuyên uý sứ trấn thủ cả vùng Thăng Hoa. Đến Thăng Hoa Hối Khanh chọn Đặng Tất Phạm Thế Căng và Nguyễn Lỗ giúp việc cho mình. Tạm hàng quân Minh Nhà Minh đem quân sang xâm chiếm nước Đại Ngu cha con Hồ Quý Ly thua chạy vào nam bị quân Minh đuổi gấp bèn viết thư cho Hoàng Hối Khanh sai lấy dân Việt mới đến khẩn hoang ở Thăng Hoa và dân bản địa cũ làm quân cần vương giao cho Nguyễn Lỗ lại phong cho người Chiêm là Chế Ma Nô Đà Nan 2 làm Thăng Hoa quận vương để vỗ về dân Chiêm tại đây. Tháng 6 năm 1407 cha con Hồ Quý Ly bị quân Minh bắt. Chiêm Thành nhân đó mang quân đánh chiếm lại Thăng Hoa dân mới di cư đến tan rã bỏ chạy .