tailieunhanh - Chương 6: Từ trường và sóng điện từ - Môn: Vật lý đại cương

Tài liêụ tham khảo bài giảng về Vật lý đại cương ((A1)) dùng cho sinh viên hệ đào tạo đại học . Động học nghiên cứu các đặc trưng của chuyển động cơ học (phương trình chuyển. vật lý có quan hệ mật thiết với toán học. | Chương 6 TỪ TRƯỜNG VÀ SÓNG ĐIỆN TỪ . TỪ TRƯỜNG VÀ VÉC TƠ CẢM ỨNG TỪ nghiệm về tương tác từ Thí nghiệm 1 Đưa thanh nam châm lại gần kim nam châm thì kim nam châm bị hút hoặc bị đẩy tùy theo cực giữa chúng Thí nghiệm 2 Đưa kim nam châm lại gần dòng điện thì kim nam châm cũng bị hút hoặc bị đẩy hình . Thí nghiệm 3 Đưa thanh nam châm lại gần ống dây điện ống dây sẽ bị hút hoặc bị đẩy hình . Thí nghiệm 4 Đưa hai dây dẫn có dòng điện chạy qua lại gần nhau chúng sẽ hút nhau hoặc đẩy nhau tùy theo chiều của dòng điện. I a Hình Các tương tác xảy ra trong các thí nghiệm được gọi là tương tác từ. . Khái niệm về từ trường. Qua thí nghiệm về tương tác từ ta có thể rút ra tương tác từ là tương tác giữa các điện tích chuyển động. Để giải thích quá trình xảy ra tương tác từ vật lý hiện đại đã cho rằng Xung quanh các dòng điện hay các điện tích chuyển động đã xuất hiện môi trường đặc biệt để thực hiện truyền các tương tác giữa các điện tích chuyển động. Môi trường đó là từ trường. Vậy Từ trường là môi trường vật chất đặc biệt tồn tại xung quanh các điện tích chuyển động và là nhân tố trung gian để truyền lực tương tác giữa các điện tích chuyển động. 76 . Véc tơ cảm ứng từ - Định luật Biot - Savart - Laplace Để đặc trưng cho từ trường về phương diện tác dụng lực tại một điểm trong từ trường người ta đưa ra đại lượng vật lý được gọi là véc tơ cảm ứng từ. Bằng thực nghiệm Biot - Savart - Laplace đã xác định được véc tơ cảm ứng từ do một đoạn dòng điện Idl gây ra tại điểm M cách dòng điện một khoảng r là véc tơ dB có phương vuông góc với mặt phẳng chứa đoạn đoạn dòng điện và điểm M có chiều được xác định theo quy tắc vặn đinh ốc hình và có độ lớn được xác định theo công thức dB BữB Idl sin 0 4n r r 7 H Với JU00 4n40 là hằng số từ n là độ từ m thẩm của môi trường và 0 là góc hợp bởi đoạn dòng điện Idl và r . Ta có thể biểu diễn cảm ứng từ dưới dạng véc tơ dB 0ỈL. Id1xr 4n r3 Quy tắc vặn đinh ốc Quay cái vặn đinh ốc theo góc bé nhất từ đoạn dòng