tailieunhanh - Giáo trình Khoa học Trái Đất: Phần 2 - Nxb. Giáo dục

Giáo trình Khoa học Trái Đất: Phần 2 trình bày thủy quyển và hoạt động của biển, khí quyển, sinh quyển, Trái Đất và con người. Đây là tài liệu học tập và tham khảo dành cho sinh viên ngành Địa lý. Mời bạn đọc tham khảo tài liệu để hiểu rõ hơn về các nội dung trên. | Chương 5 THUỶ QUYỂN VÀ HOẠT ĐỘNG ĐỊA CHAT CỦA BIEN A. THỦY QUYỂN . KHÁI NIỆM CHUNG Thuỷ quyển là quyển nước phân bô không liên tục trên bề mặt Trái Đất gồm nước biển và đại dương nước vũng vịnh sông hồ nước dưới đất và băng tuyết. Có thể quan niệm ranh giới trên của thuỷ quyển là bê mặt của biển đại dương sông hồ còn ranh giới dưới là đáy các tầng nước ngầm. Trong sô các dạng nưóc cấu thành thuỷ quyển thì biển và đại dương đóng vai trò chủ đạo. Chúng chiếm một diện tích trên 70 so vói bê mặt hành tinh tức . Vì vậy tỉ lệ khối lượng giũa các dạng nưóc nói trên cũng không cân đối. Ví dụ khối lượng nước sông hồ chỉ chiếm 0 02 là quá nhỏ bé so vởi nước biển và đại dương chiếm tới 97 4 bảng . Bảng . TỈ lệ khối lượng các dạng nước khác nhau Các dạng nước Khôi lượng nưởc Đại dương 97 4 Băng hà 1 89 Nước ngẩm 0 60 Sông hổ cơ thể sống và khí quyển 0 02 . CHU TRÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA NUỚC Nước đóng vai trò quyết định sự sống. Trong cơ thể sinh vật nước chiếm trên 70 khối lượng là thành phần cần thiết của tế bào sống và tham gia vào nhiều phản ứng hoá học của sự sống. Nưốc là một trong các yếu tô quan trọng tham gia vào quá trình phong hoá phá huỷ các đá xói mòn đất. Nưóc vận chuyên vật liệu trầm tích từ vùng xâm thực đến miền tích tụ tạo nên các đồng bằng sông đồng bằng châu thổ rộng lón và trầm tích đáy biển thềm lục địa. Trong thuỷ quyển nước phân bố không đểu bảng song nước không nằm yên tại chỗ mà luôn luôn vận động từ nơi này dến nơi khác tạo thành một vòng tuần hoàn khép kín gọi là chu trình nước . Nước biển bốc hơi tạo thành nưóc khí quyển và mây - mưa xuông lục địa một phần tạo thành dòng chảy trên bề mặt suối sông dòng chảy 187 tạm thời một phần thấm xuống sâu tạo thành nưốc ngầm một phần đổ vào biển và đại dương một phần được tiêu thụ bởi thê giới sinh vật động vật và thực vật . Trên hành linh có 4 đại dương Thái Bình Dương Đại Tây Dương Ân Độ Dương và Bắc Băng Dương và hàng trăm biển lớn nhỏ đón nhận nguồn nước ngọt và nước khoáng của hàng vạn