tailieunhanh - Lý thuyết biến thể phạm trù (X-bar theory): Một công cụ hữu hiệu trong phân tích cú pháp

Nội dung chính của bài viết này gồm: Vài nét về mô hình ngôn ngữ học tạo sinh do N. Chomsky khởi xướng, mô hình lý thuyết biến thể phạm trù sơ khởi, mô hình lý thuyết biến thể phạm trù đương đại, mộ tinh tế và sức mạnh của Lý thuyết biến thể phạm trù. | Tạp chí Khoa học ĐHQGHN Ngoại ngữ 24 2008 135-146 Lý thuyết biên thể phạm trù X-bar theory Một công cụ hữu hiệu trong phân tích cú pháp Võ Đại Quang Phòng Quản lý Nghiên cứu Khoa học và Bồ i dưỡng Trường Đại học Ngoại ngữ Đại học Quốc gia Hà Nội Đường Phạm Văn Đồng Cầu Giây Hà Nội Việt Nam Nhận ngày 20 tháng 05 năm 2008 Tóm tắt. Nội dung chính của bài i Vài nét về mô hình ngôn ngữ học tạo sinh do N. Chomsky khởi xướng ii Mô hình lý thuyết biên thể phạm trù sơ khởi iii Mô hình lý thuyết biên thể phạm trù đương đại iv Độ tinh tê và sức mạnh của Lý thuyết biên thể phạm trù 1. Lý thuyết biến thể phạm trù Một bộ phận của ngữ pháp tạo sinh Generative grammar . Ngữ pháp tạo sinh Ngữ pháp tạo sinh là một khuynh hướng trong ngôn ngữ học hiện đại là một trong các nhánh của ngữ pháp hình thức trong ngôn ngữ học xuất hiện với tư tưởng của N. Chomsky 1 trong những thập niên giữa thê kỷ 20 dựa vào sự mô tả ngôn ngữ dưới dạng các mô hình hình thức theo một kiểu xác định . Trong ngôn ngữ học tạo sinh ngữ pháp có nghĩa là sự mô tả triệt để về ngôn ngữ . Tạo sinh không có nghĩa là sản sinh hay sáng tạo. Nó là thuật ngữ toán học được sử dụng có điều chỉnh trong ngôn ngữ học và mang nghĩa phù hợp hay không phù hợp trong nội bộ ngôn ngữ . Ngữ pháp tạo sinh gồm một tập hợp các chỉ dẫn hình thức ĐT 84-4-7547042 E-mail vodaiquang@ xác định rõ tâ t cả những câu trúc được chấp nhận như là bộ phận cấu thành của ngôn ngữ đang được nghiên cứu. Nói cách khác ngữ pháp tạo sinh giúp nhận diện xem các yêu tô câu trúc đơn vị nào phù hợp với một ngôn ngữ cụ thể. Bộ phận chủ yêu của ngữ pháp tạo sinh là các phép cải biên. Vì vậy ngữ pháp tạo sinh còn được gọi là ngữ pháp cải biên hoặc ngữ pháp chuyển đổi. Mục đích của ngữ pháp tạo sinh là miêu tả năng lực ngôn ngữ của người nói khám phá quy luật nội tại của câu trúc ngôn ngữ. Câu trúc ngôn ngữ được hình dung dưới dạng một cơ chê hoặc kêt câu nào đó. Kê t câu này được các nhà nghiên cứu quan sát trong quá trình hoạt động tự nhiên của ngôn