tailieunhanh - Nghiên cứu tính chất của Bazơ của zeolit bằng phương pháp hóa lượng tử

The basic properties of zeolites were studied by using quantum-chemical calculations. The obtained results have demonstrated that the basicity of zeolites in the forms of alkali cations (Li, Na or K) is increased with increasing cation radius. While the Si/Al ratio in the framework increases, the basicity of zeolites decreases. The application of adsorption method using acidic gases (CO2) for determining basicity may be suitable for solid bases without exhanged ion, but not for zeolites. The basic centers on the surface play important role in activating the formation of carbanion active in bases-catalysed reactions. | Tạp chí Hóa học T. 43 2 Tr. 174 -178 2005 NGHIÊN cứu TÍNH CHAT BAZƠ CỦA ZEOLIT BẰNG PHƯƠNG PHÁP HÓA LƯỢNG TỬ Đến Tòa soạn 8-4-2004 MAI TưyÊN1 ĐẶNG ĐÌNH BẠCH2 NGUyỄN QUANG TÙNG2 NGUyỄN THỊ THUÝ HÀ2 1Viện Hóa học công nghiệp Bộ Công nghiệp 2Trường Đại học Sư phạm Há Nội SUMMARy The basic properties of zeolites were studied by using quantum-chemical calculations. The obtained results have demonstrated that the basicity of zeolites in the forms of alkali cations Li Na or K is increased with increasing cation radius. While the Si Al ratio in the framework increases the basicity of zeolites decreases. The application of adsorption method using acidic gases CO2 for determining basicity may be suitable for solid bases without exhanged ion but not for zeolites. The basic centers on the surface play important role in activating the formation of carbanion active in bases-catalysed reactions. Nhờ những đặc điểm về cấu trúc tinh thể và thành phần hóa học không những tính chất axit của zeolit làm nổi bật những ứng dụng xúc tác quan trọng 1 mà tính chất bazơ của chúng cũng được quan tâm nhiều và tỏ ra có ưu thế trong những phản ứng đi qua giai đoạn trung gian tạo thành cacbanion như alkyl hóa vào mạch nhánh của các alkyl aromat 2 đehydro hóa isopropanol 3 ngưng tụ aldol butyraldehyt 4 . Những quá trình phản ứng xúc tác bazơ loại này cũng có nhiều ý nghĩa công nghiệp. Nghiên cứu thực nghiệm cho thấy rằng tính chất bazơ thể hiện rõ ràng khi zeolit ở dạng trao đổi ion kim loại kiềm 5 và tăng lên ở những giá trị thấp của tỉ số Si Al trong mạng lưới tinh thể 6 . Về mặt nghiên cứu bằng các phương pháp hóa lượng tử trong khi tính chất axit của zeolit đã được quan tâm khá nhiều thì tính chất bazơ còn rất ít được chú ý. Trong công trình này chúng tôi báo cáo những kết quả nghiên cứu tính chất bazơ của zeolit khi sử dụng phương pháp tính hóa lượng tử làm cơ sở cho việc nghiên cứu sau này đố i với một số phản ứng liên quan. MÔ HÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP Vì zeolit có cấu trúc tinh thể nên trong các