tailieunhanh - Bài giảng Tài chính công - Ngoại ứng

Một trường hợp phi hiệu quả khác của thị trường đòi hỏi có sự can thiệp của Chính phủ là các ngoại ứng. Khi hành động của một đối tượng (có thể là cá nhân hoặc hãng) có ảnh hưởng trực tiếp đến phúc lợi của một đối tượng khác, nhưng những ảnh hưởng đó lại không được phản ánh trong giá cả thị trường thì ảnh hưởng đó được gọi là các ngoại ứng. | NGOẠI ỨNG 1. Khái niệm và đặc điểm Một trường hợp phi hiệu quả khác của thị trường đòi hỏi có sự can thiệp của Chính phủ là các ngoại ứng. Khi hành động của một đối tượng có thể là cá nhân hoặc hãng có ảnh hưởng trực tiếp đến phúc lợi của một đối tượng khác nhưng những ảnh hưởng đó lại không được phản ánh trong giá cả thị trường thì ảnh hưởng đó được gọi là các ngoại ứng. Ngoại ứng có thể là ngoại ứng tiêu cực hoặc tích cực. Ngoại ứng tiêu cực là những chi phí áp đặt lên một đối tượng thứ ba ngoài người mua và người bán trên thị trường những chi phí đó lại không được phản ánh trong giá cả thị trường. Ví dụ truyền thống về ngoại ứng tiêu cực là các trường hợp gây ô nhiễm môi trường. Ngoại ứng tích cực là những lợi ích mang lại cho bên thứ ba ngoài người mua và người bán trên thị trường và lợi ích đó cũng không được phản ánh vào giá bán. Ví dụ sự tiến bộ nhanh của công nghệ thông tin không chỉ mang lại lợi nhuận khổng lồ cho các công ty máy tính và sự tiện lợi cho người sử dụng mà còn góp phần cải tiến năng suất lao động hoặc tạo ra những cuộc cách mạng trong mọi đời sống nhân dân. Ngoại ứng dù tích cực hay tiêu cực đều có chung những đặc điểm sau Chúng có thể do cả hoạt động sản xuất lẫn tiêu dùng gây ra. Trong ngoại ứng việc ai là người gây ra tác hại hay lợi ích cho ai nhiều khi chỉ mang tính tương đối. Sự phân biệt giữa tính chất tích cực và tiêu cực của ngoại ứng chỉ là tương đối. Tất cả các ngoại ứng đều phi hiệu quả nếu xét dưới quan điểm xã hội Khi xuất hiện ngoại ứng hoặc chi phí biên hoặc lợi ích biên của tư nhân không nhất ties với lợi ích biên hoặc chi phí biên của xã hội. Do đó mức sản xuất tối ưu thị trường cũng khác với mức hiệu quả xã hội. Điều này sẽ được phân tích kỹ hơn khi chúng ta đi xâu vào từng trường hợp ngoại ứng. 1 2. Ngoại ứng tiêu cực . Sự phi hiệu quả của ngoại ứng tiêu cực. Hãy xét kỹ hơn ví dụ về nhà máy gây ô nhiễm nêu trên. Giả định nhà máy và một HTX đánh cá đang sử dụng chung một cái hồ. Nhà máy dùng chiếc hồ làm nơi xả thải. .