tailieunhanh - Chỉ số tụ cư (Agglomeration Index) trong quá trình nghiên cứu đô thị hóa ở Việt Nam

Bài viết này nêu ra những vấn đề khó khăn và trở ngại trong quá trình nhiên cứu đô thị hóa do dữ liệu về đô thị hóa dễ bị sai lệch, chưa thống nhất về quan niệm/định nghĩa “đô thị”, cũng như còn mang nặng yếu tố hành chính – chính trị. Từ đó, bài viết nêu ra những ưu điểm của công cụ Agglomeration Index – AI (tạm dịch “chỉ số tụ cư”) để định lượng mức độ tập trung đô thị. Mời bạn đọc tham khảo. | Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Phạm Đỗ Văn Trung CHỈ SỐ TỤ CƯ AGGLOMERATION INDEX TRONG QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÔ THỊ HÓA Ở VIỆT NAM PHẠM ĐỖ VĂN TRUNG TÓM TẮT Dữ liệu về đô thị hóa ĐTH dễ bị sai lệch do chưa thống nhất về quan niệm định nghĩa đô thị cũng như còn mang nặng yếu tố hành chính - chính trị. Khó khăn này gây nhiều trở ngại trong quá trình nghiên cứu ĐTH. Từ thực tiễn trên TS. Hirotsugu Uchida và TS. Andrew Nelson đã nghiên cứu và đề xuất Agglomeration Index - AI tạm dịch chỉ số tụ cư để định lượng mức độ tập trung đô thị. Ưu điểm của công cụ này là phản ánh ĐTH thực hơn và phi hành chính. Vận dụng chỉ số tụ cư - AI nghiên cứu ĐTH ở Việt Nam có nhiều ý nghĩa thực tiễn. Tuy nhiên cần lưu ý trong quá trình lựa chọn các ngưỡng giá trị tính toán để phù hợp nhất với địa bàn nghiên cứu. Từ khóa đô thị hóa chỉ số tụ cư tập trung đô thị tiêu chuẩn số dân đô thị mật độ dân cư thời gian di chuyển. ABSTRACT Agglomeration index in studying the process of urbanization in Viet Nam Database of urbanization is easily misunderstood because of both inconsistence in definition of what urban is and administrative - political elements. This issue causes many difficulties for studying the process of urbanization. Therefore Dr. Hirotsugu Uchida and Dr. Andrew Nelson studied and proposed the concept of agglomeration index AI to measure the level of urban condensability. The advantage of this tool is that reflects urbanization more realistic and non - administrative. Applying the AI index to study the process of urbanization in Viet Nam is practical. However we should be careful in the process of selecting the calculating value thresholds for being the most appropriate in a specific area. Keywords urbanization agglomeration index urban condensability standard urban population population density moving time. 1. Đặt vấn đề Đô thị hóa ĐTH là quá trình kinh tế - xã hội đa chiều đa diện thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học trên thế giới. Do có nhiều quan niệm định nghĩa về đô thị đô