tailieunhanh - Mối liên quan giữa đột biến gen với mã di truyền và prôtêin

Mối liên quan giữa đột biến gen với mã di truyền và prôtêin Các dạng đột biến gen: mất, thêm, thay thế có ảnh hưởng khác nhau tới mã di truyền, tới sự biến đổi trình tự của các nuclêôtit, từ đó ảnh hưởng tới quá trình phiên mã và dịch mã, do đó ảnh hưởng tới cấu trúc và chức năng của prôtêin. | Mối liên quan giữa đột biến gen với mã di truyền và prôtêin Các dạng đột biến gen mất thêm thay thế có ảnh hưởng khác nhau tới mã di truyền tới sự biến đổi trình tự của các nuclêôtit từ đó ảnh hưởng tới quá trình phiên mã và dịch mã do đó ảnh hưởng tới cấu trúc và chức năng của prôtêin. Dạng thay thế một cặp nulêôtit có ảnh hưởng ít hơn tới sự biến đỏi của mã di truyền. Ví dụ dạng thay thế cặp nuclêôtit liên quan tới một codon. Tùy theo những vị trí thay thé của cặp bazơnitric trong bộ ba mà cho ra hiệu quả khác nhau. Mã di truyền mang tính thoái hóa nghĩa là nhiều codon cùng mã hóa một loại axit amin từ hai đến sáu bộ ba . Đây là hiện tượng phổ biến cho tất cả các loại axit amin trừ mêtiônin và tryptophan. Trong trường hợp này trí thứ nhất và thứ hai trong bộ ba thường cùng một loại bazơnitric còn vị trí thứ ba có thể là các loại bazơ khác nhau. Ví dụ lơxin có 6 codon cùng mã hóa là UUA UUG XUU XUX XUA XUG. Người ta cho rằng vai trò quan trọng là bazơ ở vị trí thứ hai như trong 6 bộ ba trên vị trí đó đều có U tiếp theo là bazơ ở vị trí thứ nhất như trong 6 vị trí thứ nhất có U và X còn bazơ ở vị trí thứ ba trong codon có vai trò kém hơn. Từ đó cho thấy nếu đột biến thay thế diễn ra ở vị trí thưa hai trong codon làm cho mã di truyền thay đổi axit amin tương ứng sẽ bị thay thế bằng một loại axit amin khác. Riêng trường hợp với hai bộ ba là AUG mêtiônin và UGG tryptophan thì đột biến thay thế cặp nuclêôtit ở vị trí nào trong bộ ba cũng đều làm cho mã di truyền thay đổi đưa đến sự thay thế axit amin tương ứng bằng axit amin khác trong chuỗi pôlipeptit. Hiệu quả của dạng đột biến thay thế cặp nuclêôtit còn tùy thuộc vào vị trí của axit amin thay thế trong chuỗi polipeptit. Nếu axit amin thay thế nằm ở trung tâm hoạt động của enzim hoặc gần nó thì có thể làm biến đổi hoạt tính của enzim của prôtêin bị biến đổi. Còn nếu như axit amin bị thay thế nằm ở phần khác của enzim thì có thể không ảnh hưởng gì đến hoạt tính của enzim. Dạng đột biến thay thế cặp nuclêôtit trong gen