tailieunhanh - Đặc điểm ngôn ngữ - văn hoá của uyển ngữ tiếng Việt

Trong thực tế giao tiếp, những người tham gia giao tiếp đều ít nhiều phải đối mặt với những tình huống mà họ không thể trực tiếp nói ra một điều gì đó, hoặc nếu nói trực tiếp thì sẽ làm cho người nghe và thậm chí là cả người nói cảm thấy lúng túng, khó xử. Trong những trường hợp như vậy, cách diễn đạt gián tiếp là xu hướng mà người nói sẽ lựa chọn để làm cho bản thân cũng như người nghe tránh được những bất tiện. Uyển ngữ ra đời và đi vào đời sống theo cách như vậy. Bài viết này sẽ trình bày một số nghiên cứu về uyển ngữ tiếng Việt, mời tham khảo. | 74 NGÔN NGỮ ĐỜI SỐNG Số 8 238 -2015 Ngôn ngữ và văn hỗã ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ - VĂN HOÁ CỦA UYỂN NGỮ TIẾNG VIỆT SOME REMARKS ON LINGUISTIC - CULTURAL FEATURES OF VIETNAMESE EUPHEMISMS TRÂN THỊ HÔNG HẠNH TS Trường ĐHKhXh NV ĐhQG Hà Nội Abstract As a special language phenomenon euphemism is used to avoid embarrassment or to ease the sting of harsh words. The existence and origin of euphemisms seem to be universal. However each language community has its own way of thinking based on different social - cultural environment. This brings to euphemisms in each language a different semantic environment. Studying on Vietnamese euphemisms can reveal not only lingual features but also of our own ethnic social-cultural characteristics . Key words Vietnamese euphemism feature language culture. 1. Dẫn nhập Trong thực tế giao tiếp những người tham gia giao tiếp đều ít nhiều phải đối mặt với những tình huống mà họ không thể trực tiếp nói ra một điều gì đó hoặc nếu nói trực tiếp thì sẽ làm cho người nghe và thậm chí là cả người nói cảm thấy lúng túng khó xử. Trong những trường hợp như vậy cách diễn đạt gián tiếp là xu hướng mà người nói sẽ lựa chọn để làm cho bản thân cũng như người nghe tránh được những bất tiện. Uyển ngữ ra đời và đi vào đời sống theo cách như vậy. . về khái niệm uyển ngữ Trong Từ điển tiếng Việt uyển ngữ được định nghĩa là phương thức nói giảm bằng cách không dùng lối diễn đạt trực tiếp mà dùng hình thức diễn đạt nhẹ nhàng hơn mềm mại hơn do những nguyên nhân về mặt phong cách . Còn trong tiếng Anh thuật ngữ uyển ngữ trong tiếng Anh là euphemism. Thuật ngữ này bắt nguồn từ một từ Hi Lạp trong đó tiền tố eu có nghĩa là tốt và phemism có nghĩa lời nói. Do đó euphemism đơn giản là nói những điều tốt đẹp. Ở Việt Nam nhiều công trình nghiên cứu ngôn ngữ học của các nhà nghiên cứu như Nguyễn Văn Khang Đinh Trọng Lạc Phan Ngọc Bùi Thị Ngọc Anh Nguyễn Chiến Trương Viên Nguyễn Thị Lan Hinh Hà Hội Tiên Đoàn Tiến Lực. đã đưa ra các cách hiểu khác nhau về uyển ngữ. Cùng với