tailieunhanh - Chém lợn ném thượng với vấn đề ứng xử văn hóa
Trong thời gian qua, dư luận Việt Nam đã “dậy sóng” với vấn đề giữ hay không lễ hội chém lợn ở làng Ném Thượng (Bắc Ninh)? Trước đó, Tổ chức Bảo vệ Động vật Châu Á đã kêu gọi và có công văn đề nghị hủy bỏ tục lệ này. Với câu hỏi trên, tác giả trình bày một số ý kiến từ góc nhìn “nghiên cứu hành vi và xã hội” (cũng là tên một môn học mà tác giả đang giảng dạy tại ĐHQG Hà Nội) qua bài viết sau. Mời bạn đọc tham khảo. | CHÉM LỢN NÉM THƯỢNG VỚI VẤN ĐỀ ỨNG XỬ VĂN HÓA TS. Đinh Hồng Hải Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Trong thời gian qua, dư luận Việt Nam đã “dậy sóng” với vấn đề giữ hay không lễ hội chém lợn ở làng Ném Thượng (Bắc Ninh)? Trước đó, Tổ chức Bảo vệ Động vật Châu Á đã kêu gọi và có công văn đề nghị hủy bỏ tục lệ này. Với câu hỏi trên, tôi xin có một số ý kiến từ góc nhìn “nghiên cứu hành vi và xã hội” (cũng là tên một môn học mà tôi đang giảng dạy tại ĐHQG Hà Nội) như sau: Thứ nhất, đứng ở vai trò của nhà nghiên cứu hay nhà quản lý, chúng ta không nhất thiết phải trả lời hoặc Có hoặc Không, mà còn có quyền Không trả lời vì ra quyết định giữ hay bỏ một tục lệ đã tồn tại từ lâu trong văn hóa dân tộc là cực kỳ khó. Thay vì đồng ý hay phản đối, chúng ta nên làm nhẹ bớt vấn đề và cũng cần có thời gian để tìm một cách ứng xử có văn hóa nhất với một tục lệ cổ truyền. Thứ hai, khi một vấn đề nóng của xã hội đã nổ ra thì cần tìm một hành vi ứng xử có trí tuệ nhất chứ không phải là đi tìm tỉ lệ ủng hộ hay phản đối cao nhất. Không ai giong buồm lên cao nhất giữa lúc bão tố cả! Khi người dân có đủ sự thông tuệ thì họ sẽ là người quyết định giữ hay không lễ hội này. Thực tế cho thấy, tục hiến sinh người xa xưa, tới nay đã hoàn toàn bị bãi bỏ. Tôi tin rằng, con người luôn hướng đến trí tuệ và hướng thiện. Thứ ba, việc hành chính hóa hay luật hóa những tục lệ cổ truyền cần hết sức thận trọng vì suy cho cùng thì luật pháp hay hiến pháp cũng đều dựa trên các thành tố văn hóa đã có. Theo cá nhân tôi, thay vì tranh cãi quá nóng về một tục lệ cổ, chúng ta còn nhiều việc nóng bỏng hơn phải làm (chẳng hạn, trong mấy ngày tết vừa qua có tới hơn người nhập viện vì đánh nhau, hơn 800 người chết vì đánh nhau và tai nạn, nhiều gần gấp đôi số lính Anh thiệt mạng trong một thập niên chiến tranh tại Afghanistan - 453 người, theo BBC). Khi các vấn đề nóng của xã hội được giải quyết, người dân sống an lành hạnh phúc hơn, dân trí cao hơn thì tư duy hướng thiện sẽ có “đà” phát triển, các tục lệ cổ sẽ chuyển biến dần theo cách nghĩ của người dân. Mọi sự áp đặt mang tính xử lý “cứng” dễ dẫn đến đổ vỡ.
đang nạp các trang xem trước
