tailieunhanh - Đôi nét về dân ca của người K'ho Cill - Lâm Đồng

Dân ca là một trong những loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc đóng vai trò quan trọng và không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người K'ho Cill. Bài viết sau đây trình bày đôi nét về dân ca của người K'ho Cill - Lâm Đồng. | KHÔỈỈ H8Ê 8Ỉ ytỉỉ sủĩTg 27 ĐOI NẼT VẼ DAN CA CỦA NGUÒI K HO GILL - LAM dông ĐOÀN BÍCH NGỌ Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng Dân ca là một trong những loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc đóng vai trò quan trọng và không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người K ho Cill. Ngay từ khi mới lọt lòng đứa trẻ đã được nghe những lời ru ngọt ngào của mẹ. Khi lớn lên lứa tuổi 15 - 16 trai gái K ho Cill đã biết hát giao duyên hát đối đáp để kết bạn biết thổi khèn môi khèn bầu và sử dụng các loại đàn sáo biết đánh cồng chiêng hòa mình vào những điệu múa tập thể trong các lễ hội như mừng lúa mới mừng nhà mới cúng tạ thần linh . Tuổi xế chiều khi đã là chủ gia đình biết hát đối đáp để mời khách vào nhà. Lúc về già lại ngồi bên bếp lửa vừa uống rượu cần vừa hát kể chuyện cho cháu con. Có thể nói trong suốt cuộc đời người K ho Cill đều được tắm mình trong suối nhạc dân ca. Dân ca của người K ho Cill gồm có bốn loại - Hát giao duyên Tòn kờn gơboh - Hát kết bạn Đơs crih bi bơyô - Hát ru con Pơn yơng kòn - Một số thể loại hát trong đám hỏi đám cưới. Hát giao duyên là loại hát tỏ tình đối đáp giữa nam và nữ. Hát giao duyên của người K ho Cill có hai dạng dạng thứ nhất thổ lộ tình cảm của mình đối với người thương và mong được đáp lại. Lời hát khá trữ tình mượt mà đằm thắm. Dạng thứ hai có tính than thân trách phận. Trai gái K ho Cill thường hát giao duyên khi đi giữ lúa giữ bắp trên rẫy hát trong đám cưới lễ hội. Họ thường tụ tập lại hát đối đáp với nhau. Hát giao duyên thường là ứng khẩu dựa trên cơ sở cảm hứng hoàn cảnh thực tế và nội dung lời hát của phía bên kia đe đáp lại nên ít có đầu đề. Ví dụ như khi bên nam cất tiếng hát Pờ mpồng pờ kho Yàng Ên mpờ bang jàng kho kwan Hãy mở rộng cửa cho ông Yàng Hãy mở cửa hang cho con vượn Thì bên nữ sẽ đáp lại Mpồng bàr tăp an crang ma glê Mpồng pe tăp an crang ma lòng Cứa hai lớp tôi che bảng tre Cửa ba lóp tôi khép băng củi Thiếu nữ K ho trong nhà sàn truyền thống Hát kết bạn thường có hai dạng hát đối đáp giữa buôn này với buôn kia để kết bạn