tailieunhanh - Báo cáo nghiên cứu khoa học: " CHẾ ĐNNH VỀ TÀI SẢN RUỘNG ĐẤT TRONG PHÁP LUẬT TRIỀU NGUYỄN"

Bài viết trình bày về chế độ sở hữu ruộng đất công và chế độ sở hữu ruộng đất tư trong pháp luật triều Nguyễn (1802-1884). Trong chế độ sở hữu ruộng đất công bao gồm ruộng đất công của nhà nước và ruộng đất công của làng xã. | TẠP CHÍ KHOA HỌC Đại học Huế Số 51 2009 CHẾ ĐỊNH VỀ TÀI SẢN RUỘNG ĐẤT TRONG PHÁP LUẬT TRIỀU NGUYỄN Huỳnh Công Bá Trường Đại học Sư phạm Đại học Huế TÓM TẮT Bài viết trình bày về chế độ sở hữu ruộng đất công và chế độ sở hữu ruộng đất tư trong pháp luật triều Nguyễn 1802-1884 . Trong chế độ sở hữu ruộng đất công bao gồm ruộng đất công của nhà nước và ruộng đất công của làng xã. Trong chế độ sở hữu ruộng đất tư nhân bao gồm các loại ruộng đất của quý tộc quan lại địa chủ và nông dân tư hữu. Những quy định về các chế độ ruộng đất này đã được nêu ra trong Hoàng Việt luật lệ và Đại Nam hội điển sự lệ. . Trong lịch sử nhân loại ý niệm quyền sở hữu tư nhân đã đến với xã hội loài người ngay từ giai đoạn tan rã của xã hội nguyên thủy khi con người biết sử dụng các công cụ bằng kim khí và do đó mà những của cải thừa bắt đầu xuất hiện. Trong thời kỳ này quyền sở hữu tư nhân được hạn chế vào các vật phẩm săn bắt hoặc tự tay người ta chế tạo ra nghĩa là những đồ vật mà ngày nay được liệt vào các động sản. Các đồ vật ấy họp thành gia sản của mỗi cá nhân và không ai có quyền được xâm đoạt đối với chủ của nó. Nói cách khác trong lịch sử nhân loại quyền sở hữu các động sản được coi như một sắc thái của tự nhiên pháp và đã xuất hiện trước quyền sở hữu về bất động sản. Ngày nay nhiều luật gia đã giải thích quyền sở hữu ấy như là sự kết tinh về sức lao động của con người. Vì đã làm việc khó nhọc mới kiếm ra được nó nên người chế tạo ra nó được quyền làm chủ các đồ vật ấy trong thành phần gia sản của mình và họ có quyền được hoàn toàn hưởng dụng hoặc sử dụng chúng theo ý muốn của mình mà không một ai được phép chiếm đoạt nó. Tuy nhiên bên cạnh đó còn có những tài sản chung của cộng đồng và chúng đã bị những người có thế lực trong xã hội tìm cách chiếm hữu dẫn đến sự phân hóa giàu nghèo và sự hình thành giai cấp trong xã hội. . Đến khi nghề nông ra đời và phát triển tư liệu sản xuất cơ bản trong nông nghiệp là ruộng đất đã trở thành một thứ tài sản và là loại bất động sản. Đồng .