tailieunhanh - Triết học Kant part 10

Tham khảo tài liệu 'triết học kant part 10', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | 408 TRẦN THÁI ĐỈNH. vật thí dụ tác phẩm nghệ thuật để mà thưởng ngoạn nghệ thuật vị nghệ thuật thỉ ta không thể đi xa hơn sự vật là cứu cánh là chỗ tận của hành vi ta rổi. Nhưng cứu cánh có thể ở phía kia của sự vật chẳng hạn ta mua bút để viết. Trở lại vấn đề của chúng ta về cứu cánh của sự vật ta hỏi sự vật này để làm gì Và ta có thể dễ dàng trả lởi vì xem ra mọi vật trong vũ trụ đều được đặt trong nhùng tương quan chặt chẽ chẳng hạn cỏ cho trâu bò trái cây cho con người và một số sinh vật khác rồi chính các sinh vật lại chưa phải là cứu cánh cho chúng nhưng là dụng cụ cho con người. Tóm lại trong tất că các loài thào mộc cầm thú không vật nào có cứu cảnh nơi minh nó hết trái lại ta thấy chúng đều quy vẻ trật tự chung cosmos vừa là phương tiện vừa là mục tiêu lẫn cho nhau. Cho đáng gọi là cứu cánh tự thân nghĩa là mình là cứu cánh cho mình thì một vật thể phải cỏ một gíá trị siêu việt nào đó. Nhớ lại nơi phần Phê bình ỉý trí thực hành ta đã công nhận con người có phẩm giá và nhân vị cho nên mọi người và từng người đều được coi là những cứu cánh tự thân đối xử với tha nhân ta có quyền sử dụng hành động của họ nhưng đồng thời vẫn phải kính trọng tính cách cửu cánh tự thân của họ họ là những cứu cánh và những định mệnh bất khả xâm phạm. Trong phạm vi khoa học mục đích và chỉ dùng cái nhìn bao quát ta cũng thấy các vật trong vũ trụ là mục tiêu và phương tiện lẫn cho nhau nghĩa là giúp nhau thực hiện cứu cánh của loài minh nhưng tất đều phụng sự cho người con người tùy sự khôn ngoan mà sử dụng vạn vật. Cho nên TRIẾT HỌC KANT 409 con người là cứu cảnh trên hết cúa các loài tạo vật vi chỉ con ỉigười có quan niệm về các cứu cánh và nhờ lý trí nhận ra hệ thống các cưu cảnh noi vạn vật Chúng ta đã dùng phán đoán suy luận để nhìn nhận rằng nguyên thuyết duy cơ không giải nghĩa được sự sản xuất và bảo toàn các vật hữu cơ. Rồi ta lại đẩy đà suy luận vào sâu hơn để xem cứu cánh của các vật này thuộc loại cứu cánh tương đối hay tuyệt đối chúng là cứu cánh tối hậu hay chúng chỉ