tailieunhanh - Những điều trần của Nguyễn Trường Tộ

Tháng (hai tháng trước khi qua đời), Nguyễn Trường Tộ mong triều đình nhà Nguyễn thực hiện những đề nghị canh tân mà ông đã đề xuất từ năm 1863 : “Bài Tế cấp luận của tôi nếu đem ra thực hành trăm năm cũng chưa hết thế mà bảy, tám năm nay chưa thấy thực hành tí nào, chả lẽ đợi đến trăm năm sau mới thực hành được sao? Nay có thể làm được rồi, thời đã đến, thế đã có, mở rộng giao thương để đem của cải thiên hạ đến, chấn hưng phương pháp. | 1KT1 J Ă T X m FTlA Những điêu trân của Nguyễn Trường Tộ Tháng hai tháng trước khi qua đời Nguyễn Trường Tộ mong triều đình nhà Nguyễn thực hiện những đề nghị canh tân mà ông đã đề xuất từ năm 1863 Bài Tế cấp luận của tôi nếu đem ra thực hành trăm năm cũng chưa hết thế mà bảy tám năm nay chưa thấy thực hành tí nào chả lẽ đợi đến trăm năm sau mới thực hành được sao Nay có thể làm được rồi thời đã đến thế đã có mở rộng giao thương để đem của cải thiên hạ đến chấn hưng phương pháp mới để làm hưng thịnh nguồn lợi trong nước. Tiến hành cả hai thì mọi cái hỗ trợ nhau lợi ích sẽ ùn ùn đưa đến. Tôi tính toán cái thời hạn 20 năm chỉ một ngày có thể hy vọng được . Theo Nguyễn Trường Tộ các năm 1871-1872 là thời gian các nước tư bản đang cạnh tranh gay gắt với nhau đặc biệt là tình hình nước Pháp sau thất bại trước Phổ. Vì vậy nếu để thời cơ bối rối của họ đi qua thì còn làm gì được nữa hiện nay hết sức khẩn cấp. Hãy đứng dậy nhảy xổ ra bắt tay thực hiện ngay Thời đã đến rồi. Thời khó mà dễ mất. Chớ nên nói hãy để sang năm 4. Những suy đoán của Nguyễn Trường Tộ về tình hình nước Pháp những năm 18701871 không phải hoàn toàn không có cơ sở. Nhưng theo chúng tôi điều quan trọng hơn là cần tìm hiểu hai vấn đề sau Một là về mặt chủ quan liệu cho đến những năm 60 70 của thế kỷ XIX triều đình Huế có còn khả năng xoay chuyển tình thế như thời vua Gia Long còn trị vì hay ít ra là khoảng những năm cuối đời Minh Mạng khi nhà vua bừng tỉnh về đường lối đóng cửa thất sách của mình Về vấn đề này chúng tôi đã nói qua ở phần trên khi nhắc lại thực trạng xã hội Việt Nam trước và trong thời gian có những đề xuất canh tân trong đó có những điều trần của Nguyễn Trường Tộ. Hai là Về mặt khách quan liệu chính phủ Pháp và thực dân Pháp nói riêng có vì tình hình bối rối của họ trong các năm 1871-1872 mà đành bó tay nhìn vua quan triều Nguyễn xông ra chớp thời cơ để canh tân đất nước một khi quyết tâm xâm chiếm toàn bộ nước ta của họ đã được xác định Như mọi người đều biết sau khi hiệp ước .