tailieunhanh - Báo cáo khoa học : Áp dụng tư duy biện chứng trong dạy toán học giúp học sinh chủ động và sáng tạo trong học tập

Phép biện chứng duy vật không hề hư­ cấu hay huyền bí, trái lại đó là khoa học về nhận thức của chúng ta nhằm không chỉ đề cập tới những vấn đề th­ường ngày trong cuộc sống mà còn cố gắng đạt tới những hiểu biết về cả những quá trình phức tạp. Quan hệ giữa phép biện chứng và logic hình thức giống như quan hệ giữa toán học cao cấp và toán học sơ cấp. | ÁP DỤNG TD DUY DIỆN CHỨNG TRONG DẠY HỌC TOÁN GIÚP HỌC SINH CHỦ ĐÙNG VÀ SÁNG TẠO TRONG HỌC TẬP o ThS. LÊ THIẾU TRÁNG Chương trình Toán phổ thông hiện nay đã chú trọng trình bày kiến thức một cách hệ thống chú trọng mối liên hệ biện chứng giữa các chương mục khác nhau của môn Toán quan tâm tới mối liên hệ với các môn học khác và vận dụng kiến thức toán học vào thực tiễn. Ap dụng tư duy biện chứng trong dạy học toán không những giúp học sinh HS giải quyết được một sô dọng toán cơ bàn mà còn góp phần phát triển tư duy sáng tạo cho các em. Đây cũng là một hướng dạy học rất hiệu quà. Để minh họa chúng tôi đưa ra một số bài toán về phương pháp tọa độ trong hình học phẳng. Qua bài các bài toán cơ bân này giúp HS nhìn nhận vấn đề dưới các cặp phạm trù Nguyên nhân - kết quà Vộn động và đứng yên chung - riêng . tìm được nhiều bài toán hay và giải bài toán bằng nhiều cách khác nhau phần nào phát triển tư duy sáng tạo và bước đầu giúp HS biết tự học tự nghiên cứu những bài toán một cách toàn diện và đầy đủ hơn. Bài toán 1 cho tam giác ABC biết đỉnh A l 3 phương trình chứa hai đường cao là d Ạ X - y - 2 0 và d j A. 2x y 2 0 hình 1 . d Xác định toạ độ các đỉnh x X. B và c của tam giác ABC. Hướng dan Vì d AB và d AC nên B . c đường thẳng AB và AC ln qua A lần lượt nhận vectơ pháp tuyến của d là n 2 I và của d là n làm vectơ chỉ phương. Do đó phương trình AB là v 1 X - 2y 5 0. Phương trình AC là ị X y - 4 0. Do B dnAB và c d nAC nên toạ độ B là Tạp chí Giáo dục số 241 kì 1 - 7 2010 2r y 2 0 r y-4 0 nghiệm của hệ Avà tọa độ c là nghiệm của hệ Ta được B 9 7 và C -6 l0 . Nhận xét Qua bài toán trên HS thấy đây là dạng toán cơ bản. Việc xác định quan hệ giữa các yếu tố để tìm lời giải là thuận lợi đó là quan hệ vuông góc lời giải khá tự nhiên. Nếu chỉ dừng lọi ở đó HS không phát huy được kiên thức cũ để hình thành hướng giải quyết mới hay các bài toán tương tự và tổng quát. Dựa trên các yếu tô của tư duy biện chứng và tư duy sáng tạo hướng dẫn HS nghiên cứu sâu hơn về quan hệ trong tam