tailieunhanh - Sử Địa part 4

Người Việt cổ khai thác đá gốc (ba-dan) ở sườn núi, ghè đẽo thô sơ một mặt, tạo nên những công cụ mũi nhọn, rìa lưỡi dọc, rìa lưỡi ngang, nạo. bỏ lại nơi chế tác những mảnh đá vỡ (mảnh tước). Những di tích ở núi Đọ được coi là bằng chứng cổ xưa nhất về sự có mặt của con người tại vùng đất Việt, khi tổ chức xã hội loài người chưa hình thành | 80 THÁI CÔNG TỤNG Do đó bài nầy chỉ giới hạn đến đẩt phù-sữ trông ỉúa mả thôi vì 2 lý do sau đây a Đất phù-sa chiếm I diện tích rộng lớn so với các loại đất thấp vừa kề. b Lúa ruộng cũng phần lớn chỉ trồng trên đẵt phù-sa. Trong tồng số Ha ở miền Nam Việt-nam thì Đất phù-sa chiếm I diện tích là . . Ha Đất đỏ tất cả các loại . Đất podzolic xám . Đất núi . DAT PHÙ-SA NGUÒN GỐC Đất phù-sa là do sự lắng-tụ của các vật-liệu như cát sét bột trong một môi-trường nước. Vật-liệu này là do sự hủy-hoại cùa các loại đá rất khác nhau ỉr miền thượng lưu và do dòng suối và sống chuyên chỏ1 dến. Các loại đá khác nhau bị dòng suối và sông xâm thực làm hủy-hoại dần dần các đá to thành đá nhò đá nhỏ thành tinh-khoáng tinh-khoáng bị các quá-trình thủy phân thủy-hợp oxyd-hóa tác-động nên và dần dà ta có các phù-sa lắng-tụ xuống. Xem thế mẫu-thạch có ảnh-hường rất lớn đến tính-chất lý-hóa-học các loại đất phù-sa. Thực vậy có nhiều loại phù-sa do đá hoa cương phù-sa do đá huyền vũ phù-sa do đá biến-thề phiến thạch và sa-thạch tạo nên phà-sà đo đá huyen-vũ tạo nên có nhiều sẻt mịn và có nhiều ba-zờ do đó pH cao. phù-sa do đá hoa cương thì có pH thấp hơn . Có loại phù-sa lắng-tụ trong một môi-trường nhiều sulfat thì ta có đất phèn. Phù-sa lắng-tụ trong một môi-trường nước mặn nhiều chlorure thì có đất mặn. Lưư-Vực CỦA MỘT DÒNG SÔNG CŨNG có ẢNH-HƯỞNG ĐẾN a. TÍNH-CHẤT LÝ-HỌC CỬA ĐẮT-ĐAI I lưu-vực càng rộng thi đất ở miền hạ lưu càng có một sa-cău mịn sét I lưu-vực hẹp thì đất ở 2 miền hạ-lưu có một sa-cău thô cát . Điềm này rất dễ hiều vỉ nếu ĐẤT PHÙ SA VÀ PHẦN. 81 lưu-vực rộng các vật-liệu có thì giờ đề được chuyên chờ và bị ma-xát lâu hơn nên sa-cấu thường gồm nhiều sẻt mịn. Ví dụ Đất ở miền Châu-thồ sông Cừu-Long có một sa-cẩu nhiều sẻt vì lưu-vực sông Cửu-Long bao gồm nhiều xứ Trung-Hoa Miến Lào Thái Cambodge Việt-Nam và do đó rất rộng. Ờ miền duyên hải Trung-Việt đất vùng đồng bằng Tuy-Hòa nhiều sẻt hơn ở đồng bằng Thừa-Thiên chẳng .