tailieunhanh - Lịch sử văn minh Ấn Độ - Chương VIII (B)

Will Durant Lịch sử văn minh Ấn Độ Người dịch: Nguyễn Hiến Lê CHƯƠNG VIII (B) IV. ĐIÊU KHẮC Điêu khắc thời Thượng cổ - Điêu khắc thời Phật giáo – Phái Gandhara – Thời đại Gupta – Thời đại “thuộc địa” – Phán đoán tổng quát. | Will Durant Lịch sử văn minh Ân Độ Người dịch Nguyễn Hiến Lê CHƯƠNG VIII B IV. ĐIÊU KHẮC Điêu khắc thời Thượng cổ - Điêu khắc thời Phật giáo - Phái Gandhara - Thời đại Gupta - Thời đại thuộc địa - Phán đoán tổng quát. Chúng ta không thể nào chép lại lịch sử liên tục của ngành điêu khắc Ân Độ từ thời các tượng nhỏ ở Mohenjo-daro tới thời Açoka vì thiếu nhiều tài liệu nhưng như vậy không có nghĩa rằng nghệ thuật đã có hồi ngưng phát triển. Có lẽ Ân Độ bị dân tộc Aryen xâm lăng hoá nghèo trong một thời gian không đục tượng đá nữa mà đục tượng gỗ cũng có thể rằng dân tộc Aryen mãi lo chiến tranh chiếm đất mà không quan tâm tới nghệ thuật. Dù sao thì những tượng đá đầu tiên hiện nay chúng ta được biết đều xuất hiện khá trễ vào thời đại vua Açoka nhưng thấy những nét đục rất khéo ta không thể không ngờ rằng trước thời đại đó môn điêu khắc đã tiến bộ được mấy thế kỉ rồi. Đạo Phật vốn ghét sự thờ phụng ngẫu tượng và mọi hình ảnh đã làm cản trở sự phát triển của ngành hoạ và ngành đục tượng. Phật Tổ đã cấm vẽ hình đàn ông và đàn bà và sự cấm đoán đó nghiêm khắc gần như luật của Moïse làm cho hai ngành đó bị thiệt hại nặng cũng như ở Judée và các nước Hồi giáo. Nhưng lần lần đạo Phật bớt tính cách khắc khổ thì sự cấm đoán đó cũng được cởi mở và tín đồ cũng ham mê các biểu tượng các huyền thoại như dân tộc Dravidien. Khi nghệ thuật điêu khắc xuất hiện trở lại khoảng 200 trước Công nguyên thì mới đầu chỉ là các phiến đá chạm nổi làm hàng rào chung quanh các stupa tháp Phật hoặc các nấm mộ ở Bodh-gaya và Bharhut nghĩa là lúc đó ngành điêu khắc chỉ là một ngành phụ của nghệ thuật kiến trúc chứ không thành một nghệ thuật riêng. Ngành điêu khắc Ân giữ địa vị phụ thuộc đó trong suốt lịch sử của nó và ưa kĩ thuật chạm nổi hơn là kĩ thuật đục thành tượng ronde-bosse 1Ị. Trong các đền Jaïn ở Mathura các điện Phật ở Amaravati và Ajanta nghệ thuật chạm nổi đó đã đạt tới tột đỉnh. Một nhà chuyên môn rất sành bảo rằng bức tường rào ở Amaravati là đoá hoa đẹp nhất có xuân tình nhất của .