tailieunhanh - Báo cáo " Nghĩa biểu vật, biểu niệm của từ và việc phân tích chúng trong quá trình tiếp cận hình tượng thơ "

Trong nghiên cứu từ vựng ư ngữ nghĩa của ngôn ngữ, lý thuyết trường nghĩa đóng góp một phần rất quan trọng vào việc phân chia các lớp từ vựng cũng như vạch ra mối quan hệ chất giữa các nhóm từ trong một lớp, giữa các từ trong một nhóm [3, 4]. Khi đi sâu vào phân tích ngữ nghĩa từ vựng, lý thuyết trường nghĩa còn cho ta nhìn nhận một cách hệ thống về quá trình phát triển của nghĩa từ và cơ cấu nghĩa của nó. Một trong các nội dung quan trọng của lý. | TAP CHI KHOA HỌC ĐHQGHN KHXH NV SÕ 1 2007 NGHĨA BlỂu VẬT BlỂu NIỆM CỦA TỪ VÀ VIỆC PHÂN TÍCH CHÚNG TRONG QUÁ TRÌNH TIÊP CẬN HÌNH TƯỢNG THƠ Hữu Đạt Trong nghiên cứu từ vựng - ngữ nghĩa của ngôn ngữ lý thuyết tr ờng nghĩa đóng góp một phần rất quan trọng vào việc phân chia các lốp từ vựng cũng nh vạch ra mối quan hệ bản chất giữa các nhóm từ trong một lốp giữa các từ trong một nhóm 3 4 . Khi đi sâu vào phân tích ngữ nghĩa từ vựng lý thuyết tr ờng nghĩa còn cho ta nhìn nhận một cách hệ thống ve quá trình phát triển của nghĩa từ và cơ cấu nghĩa của nó. Một trong các nội dung quan trọng của lý thuyết tr ờng nghĩa là việc phân tích nghĩa biểu vật nghĩa biểu niệm tr ờng nghĩa biểu vật và tr êng nghĩa biểu niệm. Đây là h ống nghiên cứu rất có ích đối vối việc tìm hiểu hệ thống các từ gần nghĩa đồng nghĩa xem thêm 10 cũng nh việc hiểu nghĩa từ trong ván bản đặc biệt là các ván bản có tính hình t Ợng cao nh ván bản thơ ca xem thêm 6 7 . Nghĩa biểu vật và nghĩa biểu niệm Trong lý thuyết tr ờng nghĩa hai loại nghĩa đ Ợc quan tâm đầu tiên là nghĩa biểu vật và nghĩa biểu niệm. Đây là các loại nghĩa khái quát cho phép ng ời ta từ đó đi sâu vào các nét nghĩa của từ. Theo cách hiểu chung nhất nghĩa biểu vật là ý nghĩa khái quát về chủng loại sự vật. Còn nghĩa biểu niệm là ý nghĩa được hình thành trong quá trình chúng ta nhận thức về nghĩa chủng loại sự vật 3 . 1. Nghĩa biểu vật của từ Một từ không chỉ có một nghĩa biểu vật mà th ờng có nhiều nghĩa biểu vật khác nhau. Ví dụ phân tích các nghĩa biểu vật của từ mũi ta sẽ có sự phân xuất nh sau Mũi - Bộ phận nhô lên ồ giữa mặt ng ời và động vật có x ơng sống là cơ quan dùng để thồ và ngửi 12 . 1 - Bộ phận nhọn nhô ra phía tr ốc của một số vật dùng vận tải trên n ốc nh tàu thuyền mũi tàu mũi thuyền . 2 - Bộ phận có đầu nhọn nhô ra phía tr ốc của một số vật th ờng dùng hàng ngày mũi kim mũi kéo mũi dao. 3 - Bộ phận có đầu nhọn nhô ra phía tr ốc của một số loại vũ khí mũi tên mũi giáo mũi mác mũi kiếm mũi súng. 4 - Doi đất nhọn nhô