tailieunhanh - Bài giảng nội khoa : NỘI TIẾT part 9

I. ĐỊNH NGHĨA Đái tháo nhạt (ĐTN) là tình trạng bệnh lý do mất khả năng tái hấp thu nước ở ống thận, hậu quả của sự thiếu ADH tương đối hoặc tuyệt đối dẫn đến tiểu nhiều, uống nhiều, nước tiểu có tỉ trọng thấp và uống nhiều, bệnh có thể xảy ra do kém phóng thích ADH (ĐTN trung ương hoặc thần kinh) hoặc do thận đáp ứng kém với ADH (ĐTN thận). Có khoảng 50% trường hợp ĐTN không rõ nguyên nhân. . | 476 ĐÁI THÁO NHẠT Mục tiêu 1. Nêu được sinh lý về ADH. 2. Nêu được phân loại đái tháo nhạt. 3. Nêu được bệnh học đái tháo nhạt. 4. Nêu được nguyên tắc điều trị đái tháo nhạt 5. Nêu được các loại thuốc điều trị đái tháo nhạtt. Nội dung I. ĐỊNH NGHĨA Đái tháo nhạt ĐTN là tình trạng bệnh lý do mất khả năng tái hấp thu nước ở ống thận hậu quả của sự thiếu ADH tương đối hoặc tuyệt đối dẫn đến tiểu nhiều uống nhiều nước tiểu có tỉ trọng thấp và uống nhiều bệnh có thể xảy ra do kém phóng thích ADH ĐTN trung ương hoặc thần kinh hoặc do thận đáp ứng kém với ADH ĐTN thận . Có khoảng 50 trường hợp ĐTN không rõ nguyên nhân. II. SINH LÝ ADH antidiuretic hormone được tiết ra từ vùng dưới đồi từ đó đến nơi chứa là thuỳ sau tuyến yên. ADH tác động lên sự điều hoà nước do điều chỉnh sự tái hấp thu nước ở thận. ADH ở người còn gọi là arginine-vasopressin AVP là một polypeptide có 8 acid amin octapeptide . Ở lợn arginine được thay bằng lysine LVP . Đáng chú ý ở trên người LVP còn có thể kích thích tiết ACTH. Với độ thẩm thấu huyết tương 280mOsm kg ADH đo được trong máu là 2pmol l pg ml ADH sẽ tăng lên 10-12pmol l khi độ thẩm thấu của máu đạt 310mOsm Kg. Thời gian nửa đời của ADH rất ngắn 10-20 phút. ADH bị phân hủy nhanh chóng do enzyme ở cơ quan đích chủ yếu ở thận 2 3 số còn lại được phân hủy ở gan 1 3 . Độ thẩm thấu huyết tương natri máu kali máu x 2 ure máu glucose máu. Tất cả tính bằng đơn vị mM l. Trị số bình thường 290-300mOsm kg 1. Tác dụng sinh lý Tác dụng chủ yếu của ADH xảy ra ở thận ADH làm tiết kiệm nước tự do. Thận lọc 120ml nước phút hoặc 172 lít 24h . Hơn 85 nước được tái hấp thu bắt buộc ở ống lượn gần cùng với Na như vậy còn 23 5 lít được tái hấp thu do vai trò của ADH. Thiếu ADH tuyệt đối chắc chắn sẽ gây mất nước cấp nếu không uống đủ. Tuy nhiên thực tế cho thấy sự tiểu nhiều do thiếu ADH không vượt quá 8-12 lít 1 2 của lượng 23 5 lít lệ thuộc ADH theo lý thuyết . 2. Cơ chế tác dụng ADH tác dụng thông qua 2 loại thụ thể V1 và V2 Thụ thể V1 làm co cơ trơn mạch máu