tailieunhanh - Danh nhân Việt Nam: Phan Huy Chú

Phan Huy Chú (Nhâm Dần 1782-Canh Tí 1840) Danh sĩ triều Nguyễn, trước tên là Hạo, sau vì kiêng quốc húy nên đổi là Chú, con Phan Huy Ích, cháu Phan Huy Ôn, tự là Lâm Khanh, hiệu là Mai Phong. Quê xã Thu Hoạch, huyện Thiên Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Ông thi đỗ tú tài khao Đinh Mão 1807 và khoa Kĩ Mão 1819, nên tục gọi là Kép Thầy. Tuy không đỗ Tiến sĩ vẫn được bổ làm Biên tu ở viện Hàn Lâm. Tháng 4 năm này ông dâng triều đình bộ “Lịch triều hiến chương. | Phan Huy Chú Nhâm Dần 1782-Canh Tí 1840 Phan Huy Chú Nhâm Dần 1782-Canh Tí 1840 Danh sĩ triều Nguyễn trước tên là Hạo sau vì kiêng quốc húy nên đổi là Chú con Phan Huy Ích cháu Phan Huy Ôn tự là Lâm Khanh hiệu là Mai Phong. Quê xã Thu Hoạch huyện Thiên Lộc tỉnh Hà Tĩnh. Ông thi đỗ tú tài khao Đinh Mão 1807 và khoa Kĩ Mão 1819 nên tục gọi là Kép Thầy. Tuy không đỗ Tiến sĩ vẫn được bổ làm Biên tu ở viện Hàn Lâm. Tháng 4 năm này ông dâng triều đình bộ Lịch triều hiến chương loại chí Năm Giáp Thân 1824 ông được cử làm phó sang Trung Quốc. Năm Mậu Thân 1828 làm Phủ thừa tỉnh Thừa Thiên rồi thăng Hiệp trấn Quảng Nam. Năm Canh Dần 1830 ông lại đi sứ Trung Quốc. Lúc về ông và chánh sứ đều bị cách chức. Đến cuối năm này ông dự vào phái bộ sang Batavia Giang Lưu Ba Indonesia để lập công chuộc tội. Khi về vào cuối năm Qúi Tị 1833 được bộ làm Tư vụ bộ Công. Chẳng bao lâu ông cáo bệnh xin về hưu dạy học ở làng Thanh Mai huyện Tiêu Phong tỉnh Sơn Tây. Ngày 23-4 Canh Tí nhằm 28-5-1840 ông mất hưởng dương 58 tuổi. Các tác phâm chính của ông gôm - Lịch triều hiến chương loạn chính - Hoàng Việt dư địa chí - Mai Phong du Tây thành dã lục - Hoa thiều ngâm lục tập thơ đ isứ Tàu - Bình định qui trang - Hoa trình tục ngâm - Lịch đại điển yếu thông luận - Hải trình chí lược - Dương trình kí kiến - Điều trần tứ sự tấu sớ Chỉ một bộ Lịch triều hiến chương loại chí cũng đã đủ nâng ông lên hàng bác học. Công trình ấy của ông đến nay được hầu hết giới học thuật khen ngợi là công trình bách khoa. Phan Huy Ích Canh Ngọ 1750 - Nhâm Ngọ 1822 Phan Huy Ích Canh Ngọ 1750 - Nhâm Ngọ 1822 Danh sĩ cuối đời Hậu Lê làm việc dưới trướng chúa Trịnh. Ông cũng là một công thần của nhà Tây Sơn. Phan Huy Ích sinh ra năm 1750 ở làng Thu Hoạch huyện Thiên Lộc trấn Nghệ An nay là xã Thạch Châu huyện Thạch Hà tỉnh Hà Tĩnh với tên hiệu là Dụ Am cũng có tự là Chi Hòa hiệu Đức Hiên. Năm 1771 ông đỗ giải nguyên trường thi Nghệ An. Năm 1775 đỗ hội nguyên ông được bổ làm Hàn lâm thừa chỉ rồi làm Đốc đồng tỉnh Thanh Hóa .