tailieunhanh - Danh nhân lịch sử: Lê Nghi Dân

Thái tử, con lớn Lê Thái tông và cung phi Dương Thị Canh thân 1440, ông được lập làm Thái tử, nhưng vì mẹ kiêu hoạnh bị giám chức, ngôi Thái tử chưa nhất định. Năm sau 1441, tháng 6, cung phi Nguyễn Thị Anh sinh hoàng tử Bang Cơ, đến tháng 11 thì Bang Cơ được lập làm Thái tử, ông phải truất làm Lạng Sơn vương. | Lê Nghi Dân Kỉ Vị 1439 - Canh Thìn 1460 Lê Nghi Dân Kỉ Vị 1439 - Canh Thìn 1460 . Thái tử con lớn Lê Thái tông và cung phi Dương Thị Bí. Năm Canh thân 1440 ông được lập làm Thái tử nhưng vì mẹ kiêu hoạnh bị giám chức ngôi Thái tử chưa nhất định. Năm sau 1441 tháng 6 cung phi Nguyễn Thị Anh sinh hoàng tử Bang Cơ đến tháng 11 thì Bang Cơ được lập làm Thái tử ông phải truất làm Lạng Sơn vương. Thái tông mất Bang Cơ lên nối tức Nhân tông. Kỉ mão 1459 tháng 10 đêm 3 rạng 4 ông đồng mưu với Lê Đắc Ninh Phạm Đồn Phan Ban và Trần Lăng dẫn quân trèo thành vào giết Nhân tông và Thái hậu rồi ngày 7 tự lên ngôi đổi hiệu năm là Thiên Hưng cho sứ sang Trung Quốc cầu phong. Cải phong Bình Nguyên vương Lê Tư hành làm Gia vương. Ông sát hại các bề tôi cũ nên lòng người không phục. Canh Thìn 1460 tháng 6 ngày các đại thần Nguyễn Xí Dinh Liệt mưu chém Phạm Đồn Phan Ban ở giữa nghị sự đường rồi đóng cửa thành bắt được ông. Đinh thần tuyên án xử giảo ông bị thắt cổ chết mới 21 tuổi. Lê Nhân Tông Lê Nhân Tông tên huý là Bang Cơ con thứ của Lê Thái Tông sinh ngày 9 tháng 6 năm Tân Dậu - 1441. Ngày 16 tháng 11 năm Tân Dậu - 1441 được lập là Hoàng Thái tử ngày 12 tháng 8 năm Nhâm Tuất - 1442 lên ngôi vua đổi niên hiệu là Thái Hoà. Lúc đó Lê Nhân Tông mới 2 tuổi Thái hậu Tuyên Từ phải buông rèm nhiếp chính. Tháng 11 năm Quý Dậu - 1453 vua 12 tuổi Thái hậu trả quyền chính cho vua rồi lui về ở cung riêng. Vua đổi niên hiệu là Diên Ninh đại xá cho thiên hạ. Người đời bấy giờ ca ngợi tài năng và đức độ của vua. Đại Việt sử ký toàn thư ghi Vua tuổi còn thơ ấu đã có thiên tư sáng suốt vẻ người tuấn tú đàng hoàng dáng điệu nghiêm trang sùng đạo Nho nghe can gián thương người làm ruộng yêu nuôi muôn dân thực là bậc vua giỏi biết giữ cơ đồ không may bị cướp ngôi giết hại. Thương thay Trước kia Dương Thị Bí là mẹ Nghi Dân có tội với Lê Thái Tông nên Nghi Dân không được lập làm thái tử mới ngầm chứa mưu gian nhòm ngó ngôi báu cùng bọn đồng đảng là Phạm Đồn Phan Ban Trần Lăng cầm đầu bọn vô lại côn đồ