tailieunhanh - Tây thiên thập bát tổ

Trong nghệ thuật điêu khắc cổ Việt Nam, từ những tượng cổ điển ở thời Lý, đến loạt tượng Phật - tượng Tổ - tượng Hậu thế kỷ XVI -XVII với nhiều tác phẩm đặc sắc trong các chùa là sự khẳng định tài năng của nghệ sĩ Việt Nam. Thế kỷ XVIII ít có điều kiện cho điêu khắc phát triển, song là sự tích tụ âm ỉ của những kỳ tài Nguyễn Công Huệ, Tô Phú Vượng, | Tây thiên thâp bát tổ Trong nghệ thuật điêu khắc cổ Việt Nam từ những tượng cổ điển ở thời Lý đến loạt tượng Phật - tượng Tổ - tượng Hậu thế kỷ XVI -XVII với nhiều tác phẩm đặc sắc trong các chùa là sự khẳng định tài năng của nghệ sĩ Việt Nam. Thế kỷ XVIII ít có điều kiện cho điêu khắc phát triển song là sự tích tụ âm ỉ của những kỳ tài Nguyễn Công Huệ Tô Phú Vượng Hoàng Đình Ưc và Đào Thúc Kiên. . . để đến thời Tây Sơn đã chớp cơ hội tốt nhất sáng tạo ra những tuyệt tác Tượng chùa Tây Phương mà đỉnh điểm là bộ tượng Tây thiên thập bát tổ B ỳAtì mà chúng ta quen gọi là 18 vị La Hán chùa Tây Phương. Năm 1632 vào đời vua Lê Thần Tông một ngôi chùa được xây dựng thượng điện 3 gian và hậu cung cùng hành lang 20 gian. Khoảng những năm 1657-1682 Tây Đô Vương Trịnh Tạc lại cho phá chùa cũ xây lại chùa mới và tam quan. Đến năm 1794 dưới thời nhà Tây Sơn chùa lại được đại tu hoàn toàn với tên mới là Tây Phương Cổ Tự và hình dáng kiến trúc còn để lại như ngày nay. Hệ thống tượng Tây thiên thập bát tổ Các vị Tổ kế đăng ở chùa Tây phương trước 1943 và ngày nay bày có khác nhau song cơ bản được tập trung ở toà chùa trong của khu Tam Bảo vì thế toà chùa này mang tính Hậu đường hơn là chùa Thượng. Không rõ trước kia tượng các vị Tổ được bày theo hệ thống nào hiện nay không bày theo trật tự kế đăng nhưng cũng không quá lộn xộn. Trừ Tổ thứ 1 Ca Diếp Tôn giả và Tổ thứ 2 A Nan Đà tôn giả bày ở Phật điện chính trong bộ tượng Nhất Phật Nhị tôn giả các Tổ khác được bày ở gian bên của toà chùa trong do tượng có pho đứng pho ngồi đã gây được nhịp điệu vui mắt có vươn lên có dàn trải với quãng cách khác nhau. Hệ thống tượng Tổ kế đăng ở chùa Tây Phương có 18 pho là 18 cá thể mỗi người một dạng vẻ một tư thế ai nấy có cuộc sống riêng biệt rất sắc nét tất cả đều sống động. Đối chiếu những tượng này với hình vẽ trong thư tịch cổ Thiền uyển kế đăng lục soạn từ thời Lê Trung Hưng thì hầu hết có bố cục giống nhau chỉ một ít tượng khác hẳn bố cục song vẫn đồng nhất về cái chung và nhất là ở những