tailieunhanh - Hans Robert Jauss: Lịch sử văn học là lịch sử tiếp nhận (phần 4)

Lịch sử văn học là lịch sử tiếp nhận hay rõ hơn, trực tiếp hơn có thể nói theo cách của Haral Weinrich mà Jauss rất tán thành: “Lịch sử văn học của người đọc”(1). | Hans Robert Jauss Lịch sử văn học là lịch sử tiếp nhận Lịch sử văn học là lịch sử tiếp nhận hay rõ hơn trực tiếp hơn có thể nói theo cách của Haral Weinrich mà Jauss rất tán thành Lịch sử văn học của người đọc 1 . Đó là mục đích của những cố gắng lý luận của Jauss được đề ra trong công trìnhLịch sử văn học như là sự thách thức khoa học văn học của ông mà chúng tôi trong một bài viết trước đây đã bắt đầu lưu ý đến 2 . Lịch sử văn học của người đọc là phương thức để Jauss đổi mới lịch sử văn học 171 3 nhằm đối đầu với những thách thức đang hiện diện của khoa học văn học đối đầu với các lối viết lịch sử văn học của tác giả . Những luận điểm đầu của ông với nội dung xác lập những cơ sở chung cho việc xây dựng một mỹ học tiếp nhận hướng vào lịch sử văn học hay một lịch sử văn học căn cứ trên mỹ học tiếp nhận đã được chúng tôi đề cập trong bài viết vừa được nhắc đến. Trong bài này chúng tôi tiếp tục trình bày những luận điểm tiếp theo của Jauss trong đó ông đề xuất những vấn đề những phương thức cụ thể hơn cho lịch sử văn học đổi mới của ông. Đối với việc hình thành một lịch sử văn học như vậy thì các vấn đề tầm đón đợi và quan hệ đối thoại như chúng tôi đã có dịp nói đến luôn có một vai trò quan trọng trong mối quan hệ giữa văn học và người đọc. Tầm đón đợi theo quan niệm của Jauss là yếu tố trung giới không thể thiếu trong việc xác định cả hai giá trị thẩm mỹ và lịch sử của tác phẩm văn học. Vì thế khi nghiên cứu lịch sử văn học theo mỹ học tiếp nhận nhà văn học sử nhất thiết phải tái lập lại tầm đón đợi của tác phẩm quá khứ vào thời điểm lịch sử nó xuất hiện. Jauss cho rằng việc tái lập tầm đón đợi mà trước cái tầm đó một tác phẩm trong quá khứ được tạo ra và được tiếp nhận mặt khác còn tạo điều kiện nêu lên những câu hỏi mà văn bản đã trả lời và như vậy rút ra kết luận là người đọc trước đây đã có thể xem xét và hiểu tác phẩm như thế nào. Sự tiếp cận này sửa chữa những qui chuẩn phần nhiều không được nhận biết của sự lĩnh hội nghệ thuật mang tính cổ điển hay hiện đại