tailieunhanh - ĐIỀU HÒA BIỂU HIỆN GEN Ở EUKARYOTE

Một bước tiếp theo trong cơ chế điều hòa biểu hiện gen ở eukaryote là điều hòa ở cấp độ dịch mã. Tại sao tế bào điều khiển dịch mã và chúng được hưởng lợi từ điều đó như thế nào? Đã có rất nhiều câu trả lời cho câu hỏi này. Điều hòa ỏ cấp độ dịch mã có thề xảy ra nhanh chóng mà không cần phải đi qua tất cả các quy trình ngược dòng của biểu hiện gen, chẳng hạn như phiên mã, chế biến mRNA và giải phóng mRNA | Translational Control of Gene Expression Phạm Xuân Bằng ĐIỀU HÒA BIỂU HIỆN GEN Ở EUKARYOTE ĐIỀU HÒA DỊCH MÃ- REGULATION OF TRANSLATION Phạm Xuân Bằng Lớp Sinh Thái Học K22 xuanbangorg@ 1. Giới thiệu Một bước tiếp theo trong cơ chế điều hòa biểu hiện gen ở eukaryote là điều hòa ở cấp độ dịch mã. Tại sao tế bào điều khiển dịch mã và chúng được hưởng lợi từ điều đó như thế nào Đã có rất nhiều câu trả lời cho câu hỏi này. Điều hòa ỏ cấp độ dịch mã có thề xảy ra nhanh chóng mà không cần phải đi qua tất cả các quy trình ngược dòng của biểu hiện gen chẳng hạn như phiên mã chế biến mRNA và giải phóng mRNA. Hơn nữa điều hòa dịch mã thường là thuận nghịch vì nó thường xuyên được điều chỉnh thông qua những sự sửa đổi protein một cách thuận nghịch chẳng hạn như sự phosphoryl hóa các yếu tố khởi đầu dịch mã. Rõ ràng là cần phải có sự kiểm soát dịch mã ở các hệ thống mà việc kiểm soát phiên mã hoặc trước phiên mã không thể thực hiện được chẳng hạn như ở các tế bào hồng cầu lưới thiếu nhân tế bào trứng hoặc các virus RNA. Điều hòa dịch mã được thực hiện chủ yếu ở giai đoạn khởi đầu dịch mã. Nhiều loại mRNA được tổng hợp ra nhưng chưa được dịch mã vì vùng không được dịch mã ở đầu 5 của nó bị một số protein liên kết vào khiến cho ribosome không thể tiến hành dịch mã. Ngoài ra mRNA cũng có thể không được dịch mã nếu đuôi poly A gắn vào ở đầu 3 không có độ dài thích hợp. Người ta cũng nhận thấy nhiều loại mRNA của thực vật và tảo bị bất hoạt trong tối nhưng khi ra ánh sáng thì bộ máy dịch mã được tái kích hoạt và nhiều loại mRNA được dịch mã. Nhìn chung sự điều hòa ở giai đoạn dịch mã vô cùng phức tạp. Trong phần trình bày dưới đây nhóm chỉ xin trình bày một cái nhìn tổng quan về các cơ chế phân tử ở Ym michaeljacson_1989 Page 1 Translational Control of Gene Expression Phạm Xuân Bằng bước khởi đầu dịch mã có liên quan trực tiếp đến sự điều hòa dịch mã. Kết quả nghiên cứu sự điều hòa dịch mã được thực hiện trên đối tượng là tế bào động vật có vú và nấm men Hinnebusch và cộng