tailieunhanh - PHƯƠNG PHÁP THỐNG KÊ TRONG KHÍ HẬU ( Phan Văn Tân - NXB Đại học Quốc gia Hà Nội ) - CHƯƠNG 4

KIỂM NGHIỆM CÁC GIẢ THIẾT THỐNG KÊ TRONG KHÍ HẬU KHÁI NIỆM VỀ KIỂM NGHIỆM GIẢ THIẾT THỐNG KÊ Giả thiết thống kê và bài toán kiểm nghiệm giả thiết thống kê Trong thực tế, khi nghiên cứu một hiện tượng nào đó thường nảy sinh vấn đề nghi hoặc giữa cái "thật" và cái "giả", giữa "đúng" và "sai", giữa cái "ngẫu nhiên" và "bản chất" của hiện tượng. Chẳng hạn, sau khi xem xét dãy số liệu lượng mưa ta phát hiện ra rằng "hình như kể từ khi thay đổi vị trí trạm, lượng mưa có dấu. | CHƯƠNG 4. KIỂM NGHIỆM CÁC GIẢ THIẾT THỐNG KÊ TRONG KHÍ HẬU KHÁI NIỆM VỀ KIỂM NGHIỆM GIẢ THIẾT THỐNG KÊ Giả thiết thống kê và bài toán kiểm nghiệm giả thiết thống kê Trong thực tế khi nghiên cứu một hiện tượng nào đó thường nảy sinh vấn đề nghi hoặc giữa cái thật và cái giả giữa đúng và sai giữa cái ngẫu nhiên và bản chất của hiện tượng. Chẳng hạn sau khi xem xét dãy số liệu lượng mưa ta phát hiện ra rằng hình như kể từ khi thay đổi vị trí trạm lượng mưa có dấu hiệu tăng lên so với trước . Điều nghi ngờ đó có đúng hay không Dấu hiệu lượng mưa tăng lên sau khi thay đổi vị trí trạm là bản chất hay chỉ là ngẫu nhiên . Một loạt câu hỏi tương tự được đặt ra buộc ta phải kiểm tra lại sự nghi ngờ đó. Muốn vậy ta nêu ra giả thiết lượng mưa tăng lên kể từ khi thay đổi vị trí trạm và tiến hành kiểm nghiệm nó. Ngược lại với giả thiết này là đối thiết lượng mưa không tăng lên . Từ đó bài toán kiểm nghiệm giả thiết thống kê được đặt ra dưới dạng tổng quát sau Cho đại lượng ngẫu nhiên X và một giả thiết Ho về phân bố xác suất của X. Một mệnh đề khác với Ho được gọi là đối thiết H1. Cần kiểm nghiệm xem Ho đúng hay H1 đúng trên cơ sở tập mẫu có được xt x1 x2 . xn . Thông thường đối thiết H1 là phủ định của giả thiết Ho. Giả thiết Ho có thể là giả thiết đơn giản hoặc giả thiết phức tạp. Giả thiết đơn giản là giả thiết chỉ chứa một giả định. Ví dụ Ho a1 a2. Giả thiết phức tạp là giả thiết chứa nhiều giả định. Ví dụ Ho a1 a a2. 100 Các loại sai lầm Khi kiểm nghiệm giả thiết thống kê việc phán đoán nói chung chỉ dựa vào một lần thực nghiệm là tập mẫu có được x1 x2 . xn do đó những kết luận đưa ra có thể phạm phải sai lầm. Có hai loại sai lầm - Sai lầm loại I Là sai lầm bác bỏ giả thiết Ho khi giả thiết này đúng. Chẳng hạn giả thiết Ho 01 02. Sự kiện chân thật là 01 02 Ho đúng . Nhưng khi kiểm nghiệm kết quả ta nhận được là 01 02 và đưa ra kết luận Ho sai. Như vậy ta đã phạm phải sai lầm là phủ nhận giả thiết nêu ra khi nó đúng. - Sai lầm loại II Là sai lầm chấp nhận