tailieunhanh - DẠO MỘT VÒNG TRÊN ĐÔI CÁNH ÂM NHẠC TÂY NGUYÊN

Mùa "ăn năm uống tháng" trên Tây Nguyên bắt đầu khi ma rừng dứt hẳn. Bạt ngàn những vạt hoa dã quỳ vàng rực rung rinh, nhảy nhót trong vũ điệu của những chàng gió phóng khoáng, kiêu hãnh vặn mình nhận sự ve vuốt từ những ngón tay óng vàng của mặt trời. Đây là lúc người ta tạm quên đi những vất vả của cuộc mưu sinh, để trả nghĩa với Thần linh, cha mẹ, giao đãi với bè bạn. Rượu cần sẽ tuôn chảy như suối mùa hè, và những cây đàn dân gian ngủ vùi trong. | Khác với dàn chiêng tù và chỉ được dùng có nơi, có lúc, Đàn t'rưng luôn gắn bó với mọi sinh hoạt đời thường của các dân tộc Gia Rai, Banar, Xê đăng. Trên nương rẫy, tiếng t'rưng xua đi cái mỏi mệt của một ngày lao động '"lưng ngửa, mặt sấp", báo cho bầy thú sự hiện diện của con người, khiến chúng sợ không dám đến phá rẫy. Trong lễ hội là niềm vui say sưa, là rộn ràng tiếng hát. Có loại t'rưng tự hoạt động bằng sức nước : người ta treo những ống nứa to nhỏ, dài ngắn khác nhau, một đầu giữ nguyên mấu, bịt kín. Đầu kia vạt nhọn chỉ còn nửa thân ống, cùng một hệ thống với que gõ ở ngoài suối. Tất cả lại được nối với một chiếc gàu nhỏ. Nước chảy, gàu đầy, khiêng đi kéo theo sự chuyển động của hệ thống dây buộc những ống nứa, khiến nó va đập vào nhau, vang thành âm thanh, ngân nga suốt đêm ngày. Một loại đàn t'rưnq khác thường dùng trong buôn làng, cũng gồm những ống nứa khác nhau. Ống to, dài, có âm thanh trầm. Ống nhỏ, ngắn âm thanh cao, trong trẻo. Có khi chỉ một người gõ. Cũng có khi hai người cùng chi. Một người đánh ống trầm, giữ phần đệm, người kia chạy giai điệu trên những ống cao. Tiếng t'rưng như suối chảy, chim kêu, rộn ràng vui khắp buôn làng. Dáng t'rưng cong như dáng núi đồi. Chỉ là những ống nứa mà biết hát lên lời vui.