tailieunhanh - Giáo trình kỹ thuật số ( Chủ biên Võ Thanh Ân ) - Chương 1

CÁC HỆ THỐNG SỐ NGUYÊN LÝ CỦA VIỆC VIẾT SỐ CÁC HỆ THỐNG SỐ BIẾN ĐỔI QUA LẠI GIỮA CÁC HỆ THỐNG SỐ CÁC PHÉP TOÁN SỐ NHỊ PHÂN MÃ HOÁ I. GIỚI THIỆU Nhu cầu về định lượng nhất là trong những trao đổi thương mại, đã có từ khi xã hội hình thành. Đã có nhiều cố gắng trong việc tìm kiếm các vật dụng, các ký hiệu dùng cho việc định lượng này như các que gỗ, vỏ sò, số La mã Việc sử dụng các hệ thống số hằng ngày quá quen thuộc, khiến chúng ta quên. | Trường CĐSP Bến Tre ------------------- Tổ Tin Học Gáo tn KỸ THUẬT SỐ Chủ biên Võ Thanh Ân Lưu hành nội bộ Bến Tre Năm 2004 Tổ Tin Học CHƯƠNG 1 CÁC HỆ THỐNG SỐ J NGUYÊN LÝ CỦA VIỆC VIẾT SỐ J CÁC HỆ THỐNG SỐ J BIẾN ĐỔI QUA LẠI GIŨA CÁC HỆ THỐNG SỐ J CÁC PHÉP TOÁN SỐ NHỊ PHÂN J MÃ HOÁ Mã BCD Mã Gray I. GIỚI THIỆU Nhu cầu về định lượng nhất là trong những trao đổi thương mại đã có từ khi xã hội hình thành. Đã có nhiều cố gắng trong việc tìm kiếm các vật dụng các ký hiệu . dùng cho việc định lượng này như các que gỗ vỏ sò số La mã. Việc sử dụng các hệ thống số hằng ngày quá quen thuộc khiến chúng ta quên đi sự hình thành và các qui tắc viết các con số. Phần này nhắc lại một cách sơ lượt về nguyên lý của việc viết số và giới thiệu các hệ thống số khác ngoài hệ thống thập phân quen thuộc. Chúng ta sẽ đặt biệt chú ý đến hệ thống nhị phân là hệ thống được dùng trong lĩnh vực tin học - điện tử. II. NGUYÊN LÝ CỦA VIỆC VIẾT SỐ Một số được viết bằng cách đặt kề nhau các ký tự được chọn trong một tập hợp. Mỗi ký hiệu trong mỗi số được gọi là một số mã số hạng - digit . Ví dụ trong hệ thống thập phân tập hợp này gồm 10 ký hiệu rất quen thuộc đó là các con số từ 0 đến 9. S10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Khi một số gồm nhiều số mã được viết giá trị của số mã tuỳ thuộc vị trí của nó trong số đó. Giá trị này được gọi là trọng số của số mã. Ví dụ số 1998 trong hệ thập phân số 9 đầu sau số 1 có trọng số là 900 trong khi số 9 thứ hai chỉ là 90. Tổng quát một hệ thống số được gọi là hệ b sẽ gồm b ký hiệu trong đó tập hợp Sb S0 S1 S2 . Sb-1 Một số n trong hệ b được viết dưới dạng N với ai e S. Sẽ có giá trị N abn a b . atV . a b0 ab ab2 . ab Va b n n 1 i 0 1 2 m ĩ i m III. CÁC HỆ THỐNG SỐ 1. Hệ thập phân - Decimal system - Cơ số 10 Hệ thập phân dùng 10 chữ số 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 để biểu diễn các số. Ví dụ Tính giá trị của 1 234 567 trong hệ thập phân. Biểu diễn theo công thức tổng quát 1 23 4 5 67 1 106 2 105 3 104 4 103 5 102 6 101 7 100 1 234 567 1 000 000 200 000