tailieunhanh - Một số vấn đề về danh pháp hợp chất hữu cơ

I. Phân loại chung về danh pháp hợp chất hữu cơ: Có thể quy tên của các hợp chất hữu cơ về 2 loại cính và 1 loại trung gian: 1. Danh pháp hệ thống Là loại danh pháp trong đó mọi bộ phận cấu thành đều có ý nghĩa hệ thống. VD -tên gọ hexan ( ) gồm 2 bộ phận là hexa- (tiền tố xuất phát từ tiếng Hi Lạp có nghĩa là sáu) và -an (hậu tố nói lên một hidrocacbon no), do đó ta có hex(a)+an-hexan (bỏ bớt 1 trong 2 chữ a liền nhau) . | 1. Một số vấn đề về danh pháp hợp chất hữu cơ I. Phân loai chung về danh pháp hợp chất hữu cơ Có thể quy tên của các hợp chất hữu cơ về 2 loại cính và 1 loại trung gian 1. Danh pháp hệ thống Là loại danh pháp trong đó mọi hộ phận cấu thành đều có ý nghĩa hệ thống. VD -tên gọ hexan 0 gồm 2 bộ phận là hexa- tiền tố xuất phát từ tiếng Hi Lạp có nghĩa là sáu và -an hậu tố nói lên một hidrocacbon no do đó ta có hex a an-- hexan bỏ bớt 1 trong 2 chữ a liền nhau 2. Danh pháp thường Danh pháp thường hay danh pháp thông thường là loại danh pháp được hình thành dựa theo nguồn gốc tìm ra hoặc theo tính chất bề ngoài màu sắc mùi vị. hoặc một yếu tố khác không có tính hệ thống. Thí dụ ure tiếng Pháp là ure có nguồn gốc từ urine tiếng Pháp có nghĩa là nước tiểu vì ure lần đầu tiên được làm ra từ nước tiểu. 3. Danh pháp nửa hệ thống hay nửa thông thường Loại danh pháp này có tính cách trung gian giữa 2 loại trên vì nó chỉ có một vài yếu tố hệ thống. Thí dụ stiren J ỉ 2 có nguồn gốc là stirax tên loại nhựa cây cho ta stiren và chỉ có hậu tố -en nói lên sự có mặt của nối đôi C C là yếu tố hệ thống. II- Phân loại danh pháp IUPAC Tên của các hợp chất hữu cơ theo IUPC danh pháp IUPAC gồm nhiều loạI mà đa số là tên hệ thống chỉ có 1 số tương đốI ít là tên nửa hệ thống và tên thường. 1. Tên thay thế Tên thay thế hay là tên thế được tạo nên nhờ thao tác thay thế tức là thay 1 hay nhiều nguyên tử H ở bộ phận chính gọI là hidrua nền mạch chính vòng chính . bằng 1 hay nhiều nguyên tử hoặc nhóm nhuyên tử khác rồI lấy tên của nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử mớI thế vào đuợc nêu teen dướI dạng tiền tố hoặc hậu tố tùy trường hợp theo những quy tắc nhất định . Thí dụ CH3-CHrOH Hidrua nền etan Nhóm thế -OH có tên ở dạng hậu tố -ol Tên hay thế etanol 2. Tên trao đổI Tên trao đổI được hình thành không bằng thao tác hay thế ng tửH bằng thao tác trao đổI ng tử hay nhóm ng tử khác H của hidrua nền bằng nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử khác Có 2 loạI a- tên trao đổI ở bộ khung phần này nằm ngoài chương .