tailieunhanh - VAI TRÒ CỦA KHÁNG NGUYÊN ĐẶC HIỆU TUYẾN TIỀN LIỆT (PSA)

Do tuổi thọ con người ngày càng tăng, ung thư tuyến tiền liệt (UTTTL) trở nên một bệnh ác tính phổ biến nhất ở đàn ông các nước phát triển(3). Tại Hoa Kỳ, năm 2000, 180 ngàn trường hợp bệnh mới được chẩn đoán UTTTL(19). Nói đến UTTTL là phải nhắc đến vai trò của kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA), một serine protease thuộc họ kalllikrein, được xem như công cụ giúp phát hiện và chẩn đoán sớm UTTTL. Bài viết này tổng kết lại những tranh luận hiện nay về vai trò thật sự của. | VAI TRÒ CỦA KHÁNG NGUYÊN ĐẶC HIỆU TUYẾN TIỀN LIỆT PSA Do tuổi thọ con người ngày càng tăng ung thư tuyến tiền liệt UTTTL trở nên một bệnh ác tính phổ biến nhất ở đàn ông các nước phát triển 3 . Tại Hoa Kỳ năm 2000 180 ngàn trường hợp bệnh mới được chẩn đoán UTTTL 19 . Nói đến UTTTL là phải nhắc đến vai trò của kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt PSA một serine protease thuộc họ kalllikrein được xem như công cụ giúp phát hiện và chẩn đoán sớm UTTTL. Bài viết này tổng kết lại những tranh luận hiện nay về vai trò thật sự của PSA trong chẩn đoán sớm UTTTL. PSA VÀ TUYẾN TIỀN LIỆT Họ kallikrein có cấu trúc phân tử gồm 15 serine protease được giải mã bởi một cụm gene trên nhiễm sắc thể 19q3. Các gene được đánh số thứ tự từ KLK1-15 và sản phẩm protein tương ứng có số thứ tự hK1-15. PSA là protein hK3 7 . PSA được sản xuất dưới dạng preproenzyme gồm một chuỗi peptide tín hiệu sẽ được lấy đi trong quá trình tổng hợp. Sau khi được tổng hợp xong phân tử PSA chứa 237 amino acid và một chuỗi carbohydrate gắn với serine 45 có tổng trọng lượng phân tử 28430 Da 2 . Trong tuyến tiền liệt PSA được tiết trực tiếp vào các ống tuyến. Nhiệm vụ của PSA là làm tan chảy và tiêu hóa các chất gây đông trong tinh dịch semenogelin và fibronectin 5 Bình thường chỉ một lượng rất nhỏ của PSA thoát được vào hệ tuần hoàn. Trong tuyến tiền liệt ung thư cấu trúc mô học bị phá vỡ khối u không nối với ống tiết của tuyến tiền liệt nên PSA được tiết trực tiếp vào khoảng gian bào đi thẳng vào hệ tuần hoàn 26 . Do đó trong tuyến tiền liệt ung thư nồng độ huyết thanh của PSA trên mỗi gram mô tuyến cao gấp 30 lần so với mô tuyến bình thường và gấp 10 lần so với mô tuyến tăng sinh lành tính 25 mặc dù biểu hiện gene của PSA trong mô tuyến ung thư thấp hơn so với mô tuyến tăng sinh lành tính 1 . PSA đo được trong hệ tuần toàn bao gồm PSA phức hợp cPSA và PSA tự do fPSA . fPSA tiết rất nhiều khi xuất tinh nhưng chỉ một lượng nhỏ fPSA đi vào tuần hoàn. cPSA thường gắn kết với các chất ức chế protease .