tailieunhanh - Giáo trình -Công nghệ tổng hợp hữu cơ hóa dầu - chương 2

Chương 2: Sản xuất hydrocacbon thơm | Chương 2 SẢN XUẤT HYDROCACBON THƠM . GIỚI THIỆU CHUNG Benzen toluen các xylen BTX etylbenzen và cumcn là các hỵdrocacbon thơm được ứng dụng rộng rãi nhất trong công nghệ tổng họp hoá dầu. Chúng là các chất đầu quan trọng cho nhiều quá trình sản xuất hoá chất và polyme thương mại như phenol trinitrotoluen TNT nylon và chất dẻo. Các hợp chất hydrocacbon thơm được đặc trưng bởi cấu trúc vòng bền vững nhờ sự xen phủ cộng hưởng của các orbital 71. Do đó chúng không de dàng tham gia phản ứng cộng các tác nhân dạng halogen và axit như là các anken. Tuy nhiên các hydrocacbon thơm rất nhạy với phản ứng thế electrophil với sự có mạt của xúc tác. . TÍNH CHẤT KỸ THUẬT CỦA CÁC HYDROCACBON THOM Các hydrocacbon thơm thường là không phân cực. Chúng không hoà tan trong nước nhưng hoà tan tốt trong các dung môi hữu cơ như hexan dietyl ete và tetraclorua cacbon. Benzen là chất lỏng không màu có mùi thơm dặc trưng. Vào mùa đóng benzen đóng rắn thành khối tinh thể màu trắng. Benzen là hợp chất rất dẻ bắt cháy và cháy thành ngọn lửa có muội. Hơi benzen tạo thành hỗn hợp nổ với không khí trong khoảng nồng dộ rộng. Benzen có khả năng hoà tan trong rượu etylic nhưng tan rất ít trong nước. Toluen cũng là một chất lỏng linh động không màu và có mùi giống như benzen. Nó cũng rất dễ bắt cháy và cháy thành ngọn lửa có muội. Toluen có khả năng hoà tan trong benzen etanol các xeton và phần lớn các dung môi hữu cơ nhưng tan rất ít trong nước. Khác với benzen và toluen xylen thường tồn tại dưới dạng hỗn hợp 3 đồng phân octo- meta- para- khác nhau ở vị trí của 2 nhóm thế metyl trong vòng benzcn. Trạng thái tồn tại của 3 đồng phân này cũng rất khác nhau ơ-xylen và ttỉ-xylen tồn tại ở dạng lỏng không màu còn p-xylen có thể ở trạng thái lỏng không màu hoặc dạng tinh thể. Cả 3 đồng phân đều dề bắt cháy và độc. Chúng hoà tan trong ctanol và cũng rất ít tan trong nước. Bảng liệt kê một số thông số tính chất kỹ thuật đặc trưng của BTX. 59 Bảng . Một số dặc trưng kỹ thuật của benzen toluen các