tailieunhanh - Chiêm Thành (Champa) - 10

Chiêm Thành (Champa) - 10 Triều vương thứ tám (1044-1074) : loạn sứ quân Quách Gia Gi là một vương tôn thuộc đẳng cấp Ksatriya (chiến sĩ). Sau khi đầu hàng nhà Lý, ông được triều thần tôn lên làm vua năm 1044, hiệu Jaya Paramesvaravarman I. Trước một đất nước bị kiệt quệ vì chiến tranh, Quách Gia Gi một mặt phải giao hảo tốt với Trung Hoa và Đại Việt để được yên thân, mặt khác tập trung sức lực còn lại bình định loạn lạc ở phía nam. Trước kia, theo thỏa hiệp giữa Vikrantavarman IV và Surayavarman I. | Chiêm Thành Champa - 10 Triều vương thứ tám 1044-1074 loạn sứ quân Quách Gia Gi là một vương tôn thuộc đẳng cấp Ksatriya chiến sĩ . Sau khi đầu hàng nhà Lý ông được triều thần tôn lên làm vua năm 1044 hiệu Jaya Paramesvaravarman I. Trước một đất nước bị kiệt quệ vì chiến tranh Quách Gia Gi một mặt phải giao hảo tốt với Trung Hoa và Đại Việt để được yên thân mặt khác tập trung sức lực còn lại bình định loạn lạc ở phía nam. Trước kia theo thỏa hiệp giữa Vikrantavarman IV và Surayavarman I vương quốc Angkor quân Khmer vào giúp Chiêm Thành dựng trại tại Panduranga khi Vikrantavarman IV mất quân Khmer không những không chịu rút quân về mà còn muốn chiếm giữ luôn lãnh thổ Panduranga. Năm 1050 viện cớ một tiểu vương tại Panduranga không tuân phục triều đình trung ương Jaya Paramesvaravarman I cùng cháu là hoàng thân Yavaraja Mahasenapati mang quân chinh phạt và cũng nhân dịp đánh đuổi quân Khmer ra khỏi lãnh thổ. Tiểu vương Panduranga thua trận một số binh sĩ và dân chúng đất Pănrăn Phan Rang phải trốn trong các hầm đất hang động hoặc chạy lên núi trốn một số khác chạy theo quân Khmer về bên kia biên giới lánh nạn. Toàn bộ tài sản súc vật của dân chúng Pănrăn bị tịch thu mang về Vijaya làm chiến lợi phẩm những tù binh bị mang về làm nô lệ và hạ xuống làm đẳng cấp Sudra. Tiểu quốc Panduranga bị đặt dưới quyền cai trị trực tiếp của triều đình trung ương Vijaya. Trong giai đoạn này người Chăm chạy loạn lên Tây Nguyên đặc biệt là cao nguyên Đắc Lắc lánh nạn một số đã ở lại định cư vĩnh viễn hòa trộn với những nhóm dân cư có trước để thành người Rhadé. Dẹp xong loạn phía Nam Jaya Paramesvaravarman I xây dựng lại đất nước. Nhà vua cho dựng lại các tượng đài bằng đá hoa cương trong tháp Po Nagar cấp cho những vị tu sĩ giữ đền 50 nô lệ Chăm Khmer Hoa Miến Xiêm 15 cân vàng 15 cân bạc và nhiều vật dụng quí giá khác. Nhà vua mất năm 1060 con trai trưởng lên kế vị hiệu Bhadravarman III trị vì được một năm 1060-1061 thì mất. Năm 1061 em trai của Bhadravarman III là Chế Củ lên thay .