tailieunhanh - Báo cáo nghiên cứu khoa học: "ỨNG DỤNG SIÊU ÂM TRONG PHẢN ỨNG GHÉP CẶP CHÉO GIỮA TOSILAT ALKIL VÀ TÁC CHẤT GRIGNARD"

Science & Technology Development, Vol 10, - 2007 Một trong những phản ứng tạo nối carbon-carbon là phản ứng ghép cặp chéo giữa tosilat alkil (R-OTs) và tác chất Grignard với sự hiện diện của xúc tác tetraclorocuprat litium. Dưới sự hoạt hóa của siêu âm, phản ứng xảy ra rất tốt trong thời gian ngắn 30-45 phút và đạt hiệu suất cao (90%). | Science Technology Development Vol 10 - 2007 ỨNG DỤNG SIÊU ÂM TRONG PHẢN ỨNG GHÉP CẶP CHÉO GIỮA TOSILAT ALKIL VÀ TÁC CHẤT GRIGNARD Đoàn Ngọc Nhuận 1 Lê Ngọc Thạch 1 Đặng Chí Hiền 2 Nguyễn Công Hào 2 1 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên ĐHQG-HCM 2 Phân viện Hóa học các Hợp chất Thiên nhiên Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam Bài nhận ngày 16 tháng 09 năm 2006 hoàn chỉnh sửa chữa ngày 01 tháng 02 năm 2007 TÓM TẢT Một trong những phản ứng tạo nối carbon-carbon là phản ứng ghép cặp chéo giữa tosilat alkil R-OTs và tác chất Grignard với sự hiện diện của xúc tác tetraclorocuprat litium. Dưới sự hoạt hóa của siêu âm phản ứng xảy ra rất tốt trong thời gian ngắn 30-45 phút và đạt hiệu suất cao 90 . Đặc biệt phản ứng cũng thành công với tosilat alkil dây dài. 1. GIỚI THIỆU Sự tạo nối carbon-carbon là một nhóm phản ứng rất quan trọng trong tổng hợp hữu cơ. Một trong những phản ứng đó là sự tạo nối carbon-carbon từ phản ứng ghép cặp chéo giữa tosilat alkil R-OTs với tác chất Grignard 1 . Cho đến hiện nay phản ứng này đã được ứng dụng rất nhiều trong các quy trình tổng hợp hữu cơ 2-5 . Theo nghiên cứu của Fouquet và Schlosser 1 phản ứng ghép cặp chéo xảy ra với sự hiện diện của xúc tác tetraclorocuprat litium Li2CuCl4 trong dung môi tetrahidrofuran khan ở -78 oC với thời gian khuấy qua đêm đây là một phản ứng tương đối khó. Gần đây Moreira 6 báo cáo đã thực hiện phản ứng ghép cặp chéo giữa tosilat 2 6-dimetil-1-dodecanil với bromur n-propilmagnesium nhưng không thành công. Mặc dù tác giả đã cố gắng thay đổi tỉ lệ mol tác chất lượng xúc tác nhiệt độ nhưng sản phẩm thu được không phải là sự tạo nối carbon-carbon mà là sản phẩm của phản ứng thế nhóm xuất tosilat bằng bromur. Những nghiên cứu trong những năm gần đây chứng tỏ siêu âm 7 8 9 đã hoạt hóa rất tốt cho nhiều loại phản ứng khác nhau. Với những phản ứng ở nhiệt độ thấp không thể thực hiện với bồn siêu âm thì việc sử dụng thanh siêu âm sẽ khắc phục được nhược điểm này. Trong báo cáo này chúng tôi sử dụng siêu âm để hoạt hóa