tailieunhanh - Phan Chu Trinh

Tiểu dẫn: Cụ Phan Chu Trinh không chỉ là một nhà chính trị, nhà báo, nhà thơ mà còn là một người viết tiểu thuyết. Xin dịch "Chuyện người lương dân" dưới đây. Bài này cụ viết năm 1904, lúc còn ở Huế, phần đông sĩ phu lúc ấy truyền tụng: "Người ta đồn nhau rằng ở tỉnh X, phủ X, làng X có một người tên là Điền Xá Ông. Trước ngõ vào nhà có treo một tấm bảng sơn son đỏ chót trên có bốn chữ thếp vàng to tướng và bóng nhoáng là "Sắc tứ lương. | Phan Chu Trinh Huỳnh Thúc Kháng dịch từ Hán Văn Tiểu dẫn Cụ Phan Chu Trinh không chỉ là một nhà chính trị nhà báo nhà thơ mà còn là một người viết tiểu thuyết. Xin dịch Chuyện người lương dân dưới đây. Bài này cụ viết năm 1904 lúc còn ở Huế phần đông sĩ phu lúc ấy truyền tụng Người ta đồn nhau rằng ở tỉnh X phủ X làng X có một người tên là Điền Xá Ông. Trước ngõ vào nhà có treo một tấm bảng sơn son đỏ chót trên có bốn chữ thếp vàng to tướng và bóng nhoáng là Sắc tứ lương dân . Kẻ qua người lại ai cũng trầm trồ khen ngợi. Có một người khách nghe tiếng đồn tới xin ra mắt. Đến thấy một ông già ra đón. Vào thấy trong nhà bàn ghế khay hộp đều là đồ xưa trên tường treo mấy tấm tranh đã cũ rích. Hỏi ông chủ đâu thì té ra ông già ra đón mình chính là người chủ đó. Ngồi yên sau mấy câu thù ứng rồi cùng nói chuyện xem ra người chủ ăn nói lù khù như là nói không ra câu. Khách hỏi - Ông thuở này làm nghề gì - Tôi thuở nhỏ học chữ nho nhưng học có 10 năm mà không hiểu nghĩa được một chữ gì biết chữ mà không hiểu nghĩa như lão này thiếu gì . Cha mẹ giận bắt về đi cày. Tánh lại ưa phong lưu không muốn đi chơi với bọn chân lấm tay bùn kia nên bỏ nghề nông sang làm nghề thương. có bao nhiêu vốn làm gì lỗ nấy. Sau cũng tưởng nghề thợ dễ an tôi học nghề thợ mộc. Nhưng nó cũng rủi làm sao Hễ đẽo cây gỗ nào thì hư cây gỗ ấy cứ bị bác thợ cả mắng chửi mãi. Vì thế nên nay vẫn không có nghề gì. - Cha mẹ ông thế nào - Trước ở đây. Nhưng bị nhà quyền hào giàu kia bức hiếp nên dời đi nơi khác. - Còn anh em - Anh em vẫn đông song vì đói người đi một nơi kẻ đi một ngả. - Vậy thì tấm bảng thếp vàng treo trước ngõ đó vì sao mà có - Năm trên xứ này có cái nạn mất mùa đói giặc cướp lung tung. Dân đói làng xóm đây đua nhau theo bọn đó đi dựt cướp của người. Tôi vẫn không bằng lòng đi theo nhưng bị chúng hiếp bắt đi bất đắc dĩ cũng đi chung trong bọn ấy nhưng không lấy tiền của ai hết. Sau việc yên có người đem chuyện ấy tâu lên triều đình nên may được ban cái ân điển Lương dân .