tailieunhanh - Giáo trình CƠ SỞ KỸ THUẬT CƠ KHÍ - Chương 13

Ma sát là hiện tượng tự nhiên trong cuộc sống và trong kỹ thuật. Trong kỹ thuật, ma sát là một loại lực có hại. | Chương 13 MA SÁT VÀ TRUYỂN ĐỘNG MA SÁT . MA SÁT Ma sát là một hiện tượng tự nhiên trong cuộc sống và trong kĩ thuật. Trong kĩ thuật thường thấy ma sát là một loại lực có hại. Nó làm tiêu hao công suất làm giảm hiệu suất của máy. Công do lực ma sát sinh ra phần lớn biến thành nhiệt làm nóng máy ảnh hưởng đến sự làm việc chuẩn xác của máy. Sự mài mòn luôn tồn tại ở những nơi có ma sát. Sự mài mòn này làm cho sức bền của máy giảm và dẫn đêh máy bị hỏng. Trái lại cũng có nhiều cơ cấu thiết bị lại có nguyên lí làm việc dựa trên tác dụng của lực ma sát ví dụ như truyền động bánh ma sát truyền động dây đại các thiết bị hãm . . Phàn loại ma sát Ma sát được phân loại dựa vào 2 tính chất đặc trưng là tính chất tiếp xúc và tính chất chuyển động. 7. Phân ĩoại theo tính chất tiếp xúc Theo tính chất này ma sát các loại ma sát khô ma sát nửa khô ma sát nửa ướt và ma sát ướt. Ma sát khô là trường hợp hai bề mặt trực tiếp tiếp xúc với nhau không có không khí nào ngăn cách tiếp xúc trong môi trường chân không còn tiếp xúc với nhau trong môi trường không khí là ma sát nửa khô. Khi phần lớn diện tích của hai bề mặt tiếp xúc được ngăn cách bởi lớp chất lỏng nhưng vẫn còn có chỗ chất rắn tiếp xúc trực tiếp với nhau thì được gọi là ma sát nửa ướt. Nếu có một lớp chất lỏng ngăn cách hẳn hai bề mặt tiếp xúc thì ta có ma sát ướt hình . Trong thực tế không tồn tại ma sát khô. Nếu ta gọi RZ và Rz2 là những nhấp nhô tế vi của hai bề mặt tiếp xúc h là chiều dày lớp chất lỏng thì có thể biểu diễn như sau Nếu h Rz RZ2 có ma sát nửa ướt h RZ Rz có ma sát ướt 202 Hình 2. Phân loại theo tính chất chuyển động Theo tính chất này ma sát được chia ra tuỳ thuộc vào sự chuyển động tương đối của haì bề mặt tiếp xúc có ma sát trượt và ma sát lăn . Ma sát trong khớp động . Ma sát trong khớp tịnh tiến Ta nghiên cứu ma sát trong các khớp tịnh tiến với các trường hợp khớp tịnh tiến rãnh tròn khớp tịnh tiến rãnh tam giác và khớp tịnh tiến rãnh vuông. a Khớp tịnh tiến rãnh tròn .