tailieunhanh - Công trình đường sắt Tập 1 - Phần 2 Kết cấu tầng trên đường sắt, nền đường sắt - Chương 1

Tài liệu tham khảo giáo trình Công trình đường sắt Tập 1 ( chủ biên Lê Hải Hà - Nxb Giao thông vận tải ) dùng cho các lớp không chuyên Phần 2 Kết cấu tầng trên đường sắt, nền đường sắt - Chương 1 Cấu tạo kiến trúc tầng trên | PHẦN II KẾT CẤU TẦNG TRÊN ĐƯỜNG SẮT NỀN ĐƯỜNG SẮT CHƯƠNG 1 CẤU TẠO KẾT CẤU TẦNG TRÊN . RAY . Công dụng và yêu cầu đối với ray Ray dùng để dẫn hướng cho bánh xe trực tiếp chịu lực từ bánh xe truyền xuống và truyền lực đó xuống tà vẹt. Lực từ bánh xe truyền xuống là lực động luôn thay đổi nó gồm lực thẳng đứng lực nằm ngang và lực tác dụng dọc theo thanh ray. Ngoài ra ray còn chịu lực do nhiệt độ thay đổi gây ra. Dưới tác dụng của các lực đó ray có thể bị nén kéo uốn xoắn và có thể bị đập bẹp mài mòn. Ứng xuất tiếp xúc giữa ray và bánh xe rất lớn. Khi tàu chuyển động lực ma sát giữa ray và bánh xe tạo nên sức bám cho các bánh chủ động của đầu máy. Muốn có đủ sức bám để sinh ra lực kéo khi khởi động đối với các bánh chủ động của đầu máy yêu cầu mặt đỉnh ray phải đủ nhám. Tuy nhiên nếu mặt đỉnh ray quá nhám sẽ gây ra sức cản lớn đối với các bánh xe của toa xe. Vì vậy đối với các bánh của toa xe lại yêu cầu mặt đỉnh ray phải đủ nhẵn. Thông thường khi luyện thép mặt đỉnh ray không cần gia công đặc biệt vẫn đảm bảo đủ sức bám cho các bánh chủ động của đầu máy và lực cản cũng không quá lớn đối với các bánh xe khác. Khi cần thiết người ta rải cát lên mặt đỉnh ray để tăng sức bám. Ray làm việc như một dầm đặt trên các gối đàn hồi là tà vẹt. Dưới tác dụng của tải trọng đoàn tàu ray bị uốn. Để chịu uốn tốt yêu cầu ray phải cứng. Khi tàu chuyển động thường có lực xung kích tác dụng lên ray vì vậy yêu cầu ray phải đủ độ dẻo nhất định. Vì ứng suất tiếp xúc giữa bánh xe và ray rất lớn nên thép ray phải đủ rắn để chịu lực tốt và không bị mài mòn nhanh. Ray còn phải có đủ độ dai để đầu ray không bị đập bẹp. Qua sự phân tích trên ta thấy rằng muốn tăng thời gian sử dụng của ray thì thép ray phải đảm bảo các yêu cầu - Mặt đỉnh ray phải vừa nhám vừa nhẵn. - Thép ray phải cứng và dẻo đồng thời phải rắn và dai. Những yêu cầu trên rất mâu thuẫn nhau vì vậy khi chế tạo ray gặp nhiều khó khăn mặc dù kỹ thuật luyện thép có nhiều tiến bộ nhưng vấn đề chế tạo ray vẫn chưa được giải .