tailieunhanh - Chương VII: CHẤT CHỈ ĐIỂM UNG THƯ

Mục tiêu học tập 1. Trình bày được tiêu chuẩn của một chất chỉ điểm khối u 2. Trình bày được các ứng dụng lâm sàng các chất chỉ điểm khối u 3. Kể được một số chất chỉ điểm của một số loại ung thư chủ yếu: Vú, đại tràng, buồng trứng, tiền liệt tuyến, gan, giáp trạng, tế bào mầm và ung thư nguyên bào nuôi. Mỗi năm có hơn 6 triệu người chết vì bệnh ung thư, triệu ca ung thư mới được chẩn đoán trên thế giới. Theo đánh giá của Tổ chức y. | 1 Chương VII CHẤT CHỈ ĐIÈM UNG THƯ Mục tiêu học tập 1. Trình bày được tiêu chuẩn của một chất chỉ điểm khối u 2. Trình bày được các ứng dụng lâm sàng các chất chỉ điểm khối u 3. Kể được một số chất chỉ điểm của một số loại ung thư chủ yếu Vú đại tràng buồng trứng tiền liệt tuyến gan giáp trạng tế bào mầm và ung thư nguyên bào nuôi. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Mỗi năm có hơn 6 triệu người chết vì bệnh ung thư triệu ca ung thư mới được chẩn đoán trên thế giới. Theo đánh giá của Tổ chức y tế thế giới WHO trong 20 mươi năm tới các con số trên sẽ gia tăng và lên đến 10 triệu trường hợp tử vong và trên 16 triệu ca ung thư mới. Ở Việt Nam bên cạnh các bệnh nhiễm khuẩn và suy dinh dưỡng ngày càng giảm dần thì bệnh ung thư bệnh tim mạch tâm thần đang có nguy cơ gia tăng. Các loại ung thư hay gặp ở nước ta là ung thư phổi dạ dày vú gan vòm họng đại trực tràng hạch bạch huyết tử cung buồng trứng. Trong khi ở nhiều nước chương trình sàng lọc phát hiện sớm ung thư đạt kết quả tốt đã góp phần chữa khỏi hơn 50 bệnh nhân ung thư thì ở nước ta đa số người bị ung thư khi được chẩn đoán đã ở giai đoạn muộn tỉ lệ chữa khỏi bệnh còn rất thấp. Cơ hội chữa khỏi bệnh ung thư chính là làm sao phát hiện sớm ung thư. Chất chỉ điểm khối u có ngày càng có nhiều vai trò trong sàng lọc đánh giá gánh nặng ung thư tiên lượng bệnh theo dõi kết quả điều trị và dự báo tái phát. 2 II. KHÁI NIỆM VỀ CHẤT CHỈ ĐIỂM KHỐI U 1. Định nghĩa Các chất chỉ điểm ung thư CCĐUT là những phân tử tự nhiên có trong huyết thanh huyết tương và các dịch khác trong cơ thể hoặc các mẫu thử lấy từ mô tươi hoặc mô đã nhúng paraffin để xác định sự hiện hữu của ung thư để đánh giá tiên lượng bệnh nhân hoặc theo dõi sự đáp ứng của bệnh với phương pháp điều trị. Chất chỉ điểm ung thư còn được tìm thấy bên trong tế bào cả tế bào chất và nhân và những chất này liên kết với màng tế bào. CCĐUT thường có bản chất protein xuất hiện trong máu nước tiểu trong các chất dịch mô của cơ thể người bệnh và thường không xuất hiện rõ ở người khoẻ mạnh. Sự